ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ - ΚΑΘΑΡΌΤΗΤΑ - καθάρματα

 

                     καθάρματα

 

Πρόκειται για δυο  ομόρριζες  λέξεις , προερχόμενες από το αρχαίο ελληνικό ρήμα καθαίρω, που σημαίνει καθαρίζω και συνώνυμα τα εξαγνίζω, αγνίζω και καθαριόω, με πολύ διαφορετική όμως σημασία μεταξύ τους.

Ας αρχίσουμε λοιπόν από τα εύκολα και πολύ διαδεδομένα στη χώρα μας, που αφορούν την καθαριότητα που αποτελεί και την πρώτη μας άμυνα στην πανδημία της εποχής.  Η τόσο χρήσιμη αυτή λέξη, έχει κατά καιρούς πάρει πολλές και σημαντικά αντικρουόμενες  έννοιες , ανάλογα με την χρήση,  τη χρησιμοποίηση ή ακόμα και την κατάχρησή της. Την έχουν πει μισή αρχοντιά, δείγμα τάξης και πολιτισμού ενός σπιτιού , μιας πόλης ή μιας χώρας, αλλά και αγελάδα της διαφθοράς και της διαπλοκής.

Σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες και κυρίως στους δήμους και όχι μόνο,  ήταν το σκαλοπάτι διορισμού [από το παράθυρο] και  οι ‘’επαγγελματίες’’ εργατοπατέρες και τα αδελφά Κόμματα   στήριζαν αυτή την πρακτική. Συχνά χρησιμοποιούνταν οι  ταλαίπωροι αυτοί άνθρωποι, που αναγκάζονταν να    στήνουν σκηνές διαμαρτυρίας για να διεκδικήσουν το ψωμάκι τους, να παίζουν κομματικά παιχνίδια , ίσως και εν αγνοία τους. Κάποιοι μάλιστα, στο όνομα της αλληλεγγύης, προβάλλονταν  ως προστάτες των δικαίων αγώνων τους, φθάνοντας στο σημείο να τους ‘’διορίζουν’’  και εκπροσώπους της χώρας σε διεθνείς οργανισμούς.

 Τελικά στην εποχή μας, ακόμα και στο ρήμα καθαρίζω έχει αποδοθεί  διαφορετική έννοια, αφού σημαίνει και την ‘’με κάθε μέσο διεκπεραίωση παράτυπων  μέχρι και παράνομων υποθέσεων στον δημόσιο βίο’’.  Συχνά ακούμε ότι για το θέμα καθάρισε ο τάδε ή συχνότερα μη σε νοιάζει θα καθαρίσω εγώ!!! Θα μπορούσα να παραθέσω  πολλά ακόμα παραδείγματα παραποίησης της σημασίας της λέξης, ενώ   έπρεπε να  αποτελεί δείγμα πολιτισμού των κοινωνιών.

Από την ίδια αφετηρία ξεκίνησε και η  λέξη  κάθαρμα, που σημαίνει  αυτό που αποβάλλεται όταν καθαρίζουμε κάτι, δηλαδή το σκουπίδι και βλέπουμε σήμερα που κατάντησε μεταφορικά.   Οι πόλεις μας  βρίθουν σκουπιδιών και η κοινωνία μας μαστίζεται από  ‘’καθάρματα’’. Είναι παρήγορο ότι για τα πρώτα κάτι γίνεται – ύστερα και από τα πρόστιμα που μας επιβλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση – από τα δεύτερα όμως ποιος θα μας απαλλάξει;;; Δεν μας έφθαναν τα κλασικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς [ βόμβες μολότοφ, διαρρήξεις και  ληστείες] έγινε αναβάθμιση και στον τρόπο καταλήψεων, με τη χρήση σταλινο-χιτλερικών μεθοδεύσεων  διαπόμπευσης πανεπιστημιακών  παραγόντων, για να μας  αποδείξουν ότι ο φασισμός δεν έχει χρώμα αλλά αποτελεί έκφραση αυταρχισμού και ανυπακοής στα κοινωνικά κεκτημένα.

Ερχόμαστε τώρα στη  λέξη  καθαρότητα, που ξεκινά και αυτή από το ίδιο ρήμα και αποτελεί  την αιτιατική της αρχαίας μας λέξης καθαρότης. Εδώ βρίσκουμε περισσότερο ηθικές  παρομοιώσεις, όπως την αγνότητα και την έλλειψη δόλου, αλλά η δολιότητα της εποχής μας δεν την άφησε μακριά από καταχρηστικές της χρησιμοποιήσεις. Ο φασισμός  δια του Χίτλερ συχνά επικαλείτο την ‘’καθαρότητα’’ της  Αρίας φυλής και με πρόσχημα την προβολή της ανωτερότητάς της  αιματοκύλησε την Ευρώπη και οδήγησε στα κρεματόρια  εκατομμύρια Εβραίους. Είχε δε το θράσος να παρομοιάζει  την καθαρότητα της Αρίας φυλής με την αντίστοιχη των Αρχαίων Ελλήνων. Δοκίμασε να αποδείξει τον ισχυρισμό του αυτό με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936  στο Βερολίνο, που τελικά πραγματοποιήθηκαν παρά το μποϋκοτάζ των ΗΠΑ. Εκεί όμως ο Αφροαμερικανός αθλητής Τζέσε Όουενς, με 4 χρυσά μετάλλια  [100, 200, μήκος και 4χ100],   τον ανάγκασε  να εγκαταλείψει το στάδιο για να μη χαιρετίσει τον μαύρο ολυμπιονίκη  που διέψευσε την ηλίθια κοσμοθεωρία του.

Η ίδια λέξη χαρακτηρίζει τη γνησιότητα των ευγενών μετάλλων και άλλων ειδών , όπως και την ανόθευτη σύσταση πράξεων και ενεργειών που χαρακτηρίζουν  αποτελέσματα εκλογών, αγώνων κι άλλων κοινωνικών δραστηριοτήτων. Τελικά, ως προς το τελευταίο, υπάρχουν πολλά ερωτηματικά, που φθάνουν μέχρι το αποτέλεσμα των σημερινών αμερικανικών εκλογών.      Αντώνης