Ο ΠΙΣΤΟΤΕΡΟΣ ΦΙΛΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ

             [Προσωποποιημένες Πρακτικές  Ερμηνείες] 

Εν όψει της ΔΕΘ, όπου θα ακουστούν για πολλοστή φορά τα γνωστά και τετριμμένα  εφήμερα  ψεύδη, σκέφθηκα να κάνουμε μια  πολιτική και όχι μόνο αποτοξίνωση. Ο Γιάννης Πανούσης είχε δηλώσει, μεταξύ πολλών σημαντικών άλλων, στις 17 Μάιου..  Δεν γνωρίζω γιατί όλοι εξορκίζουν τον Μεγάλο Αδελφό του παγκοσμιοποιημένου Κράτους και δεν τους ανησυχούν τα Μικρά Αδελφάκια της Πανοπτικής Εφορίας, της Βιοκυβερνητικής, της Οικονομίας. Μόνο με ένα ισχυρό Σοκ θα βγούμε από την τελματώδη και όζουσα ατμόσφαιρα’’.

Ευελπιστώντας  να πραγματοποιηθούν κάποτε τα όνειρα του κ. Πανούση, προλαβαίνουμε να  ρίξουμε μια φιλοσοφική ματιά, στη ζώσα   πραγματικότητα, που αναφέρεται στον τίτλο του παρόντος, αρχίζοντας , όπως συνηθίζω, από την ετυμολογία των λέξεων. Προτάσσω τη λέξη φιλία και μάλιστα στην Πυθαγόρειο έκφραση της.

‘’Ο Πυθαγόρας ήταν αυτός που ανακάλυψε τον συμπαντικό νόμο της αλληλεξάρτησης και της αμοιβαίας έλξης, για τον οποίο χρησιμοποίησε τον απλό όρο φιλία. Η φιλία είναι η παγκόσμια δύναμη που έλκει όλα τα στοιχεία της Φύσης σε αρμονικές σχέσεις. Βοηθά να διατηρείται η τάξη των πλανητών καθώς αυτοί κινούνται στο στερέωμα και ενθαρρύνει τους άντρες και τις γυναίκες, αφού καθαρθούν οι ψυχές τους, να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον.’’ Διακήρυσσε δε εμφαντικά ‘’ Αν δεν μπορείς να έχεις έναν πιστό φίλο, να είσαι ο ίδιος φίλος του εαυτού σου.’’

Όσον αφορά τον όρο ‘’σύντροφος’’, η ετυμολογία του είναι  ‘’σύντροφος < συντρέφω < συν + τρέφω , ὁ τρεφόμενος μαζί με κάποιον άλλον από την ίδια τροφό. ‘’ Στη Μαρξιστική ‘’διάλεκτο’’ αποτελεί προσφώνηση μελών ‘’σοσιαλιστικών’’ ή κομμουνιστικών κομμάτων’’, υπονοώντας προφανώς, την εφαρμοσμένη  σταλινική περίοδο και τις διαθέσεις τους για το μέλλον, με τροφό πάντα ‘’την ιερή αγελάδα’’ , το Κράτος

Μετά τις απαραίτητες αυτές διευκρινίσεις, ας  αναζητήσουμε μαζί τον πιστότερο φίλο και σύντροφο, με την ουσιαστική σημασία των λέξεων. Πολλοί αναφέρονται στο Δάμωνα και τον Φιντία, που λάμπρυναν με την αυτοθυσία τους το πραγματικό νόημα της λέξης. Άλλοι, οι φιλόζωοι και όχι μόνο έχουν πολλά παραδείγματα από σκύλους και άλλα ζώα – οικόσιτα και μη- που καρτερικά συμπαραστάθηκαν σε ανθρώπους του περιβάλλοντός τους και γενικότερα σε έμβια όντα που βρέθηκαν σε κάποιο  κίνδυνο.

Πάνω όμως από όλα είναι οι πραγματικοί μας φίλοι – όσοι και όσο υπάρχουν ακόμα πραγματικοί φίλοι και σύντροφοι – που αυθόρμητα και άδολα, σπεύδουν να ανταποκριθούν στις καθημερινές μας αντιξοότητες, κάθε φορά  που τους χρειαζόμαστε. Είναι οι πρώτοι που προστρέχουν σε βοήθειά μας , χαίρονται με τις χαρές και επιτυχίες μας και λυπούνται όσο και εμείς για τα παθήματά μας. Το είδος αυτό αρχίζει να φθίνει και με τρομάζει η ιδέα ότι σύντομα θα αποτελεί είδος προς εξαφάνιση, αφού οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν πολύ χαλαρώσει , μέχρι της πλήρους διάρρηξης. Ζούμε σε μια καθαρά ωφελιμιστική  εποχή και ο κανόνας που διέπει τη σύγχρονη πραγματικότητα είναι ‘’ο σώζων εαυτόν σωθήτω’’.

Δεν απομένει λοιπόν παρά η Πυθαγόρειος προτροπή ‘’ αν δεν μπορείς να έχεις ένα πιστό φίλο, γίνε ο ίδιος φίλος του εαυτού σου. Αυτό όμως,  σημαίνει να αγαπήσουμε τον εαυτό μας και  δεν οδηγεί πάντα προς τη σωστή κατεύθυνση. Με δεδομένες τις σημερινές απαιτήσεις της ζωής,   ευνοεί  την προβολή και πρόταξη του εγωισμού  και τον φιλοτομαρισμό μας. Το τελευταίο αποτελεί συνέπεια του παραμερισμού  της  ηθικής πλευράς της ζωής  ,που κάποια συστήματα ονόμασαν ‘’το όπιο του λαού’’,  αφού   η οικογένεια,  η πατρίδα, και η  θρησκεία, ενοχοποιούνται ως δείγματα  ακροδεξιού εθνικισμού και κάποια άλλα τα ιδιοποιήθηκαν για να εξυπηρετήσουν τις εθνικιστικές τους ακρότητες. . Τι μας απομένει λοιπόν ως παντοτινός πιστός φίλος και σύντροφος στη ζωή;

Για να διευκολύνω την αναζήτηση και προς αποφυγήν παρεξηγήσεων και ενδεχόμενων παρερμηνειών, το κομμάτι αυτό του άρθρου μου θα το δω σε πιο προσωπικό επίπεδο, ώστε να αποφύγω εξαιρέσεις του κανόνα που δεν έχω υπόψη μου και καταστάσεις που  κάποιοι αποφεύγουν να ομολογήσουν. Δηλώνω λοιπόν ότι οι απόψεις που ακολουθούν, απηχούν καθαρά προσωπικές μου σκέψεις και σε μεγάλο βαθμό  εμπειρίες  μου.

Δεν ξέρω πόσους πραγματικούς φίλους διαθέτω, αφού δεν χρειάστηκε να μου εκδηλωθεί η φιλία όλων τους, πιστεύω όμως απόλυτα ότι έχω ίσως λίγους και καλούς. Συνεπώς δεν έχω την ανάγκη να στραφώ στη φιλία του εαυτού μου, που με τη στάση ζωής μου, μάλλον την έχω περιορίσει, αν δεν την απώλεσα εντελώς, αρκούμενος  σε ένα απλό σεβασμό και την απλούστερη δυνατή  μορφή συμβατικής προστασίας  του.

 Ο μοναδικός και συνεπέστερος φίλος του ανθρώπου, ανεξαρτήτως του φύλου ή της ηλικίας του, είναι ο πόνος. Από τις πρώτες στιγμές της ζωής μας είναι άγρυπνος φρουρός μας, αφού μας προειδοποιεί κάθε φορά που υπάρχει μια απειλή εναντίον της υγείας μας, όσο αφανής και αν είναι  αυτή. Μεγαλώνοντας, παρότι δυσανασχετούμε και προσπαθούμε να τον ‘’υποτάξουμε’’ παραμένει προστάτης μας σε κάθε ‘’έσωθεν’’ απειλή. Με τη δική του προειδοποίηση έχουν σωθεί αμέτρητες ζωές και έχουν αποφευχθεί ‘’τα χειρότερα’’, αλλά εμείς – περιέργως – τον έχουμε υπό μόνιμο διωγμό.

Αν μάλιστα φθάσουμε στις μεγαλύτερες ηλικίες και ιδιαίτερα στα γηρατειά, παραμένει αχώριστος και κυρίως ανιδιοτελής φίλος και σύντροφος στη μοναχικότητα και  την επιλεγμένη ή προκύπτουσα μοναξιά μας. Αυτός στέλνει το μήνυμα ότι τα ρευματοαρθριτικά μας  χρειάζονται ένα πρόσθετο σεντόνι ή κάποιο βαρύτερο κλινοσκέπασμα και  είναι το αυτόματο ξυπνητήρι σε κάθε σωματική ανάγκη, μα ιδιαίτερα είναι η επιβεβαίωση ότι είμαστε ακόμα  ζωντανοί.

Προσωπικά, παρότι ανήκω στα άτομα με καλή υγεία, έχω απόλυτα κατανοήσει το σημαντικό ρόλο του πόνου και έχω συμβιβαστεί με την ύπαρξή του – μοναδική άλλωστε παρέα στη μοναχικότητά μου – και προσπαθώ να του φέρομαι ευγενικά. Δεν τον καταπολεμώ, αλλά με ήπια μέσα προσπαθώ να τον προσαρμόσω στις προσωπικές μου αντοχές, χωρίς να χάνω τη  μοναδική  παρέα του στα ατέλειωτα εικοσιτετράωρα. Όταν οι  συνθήκες δεν μου επιτρέπουν να ασκώ  τις όποιες μπορώ ακόμα δραστηριότητες – εντός και εκτός κατοικίας – ο πόνος είναι εκείνος που με καθοδηγεί στα σχέδιά μου για την επόμενη ενέργεια  ,’’φρενάροντας’’  με καμιά φορά και σε ‘’μελλοντικούς’’ σχεδιασμούς. Αν καμιά φορά  κάποιο μικροατύχημα η άλλη αιτία προκαλέσει πρόσθετο πόνο, ξεχνάμε εντελώς τον μόνιμο συνοδό μας σαν να μην υπήρξε ποτέ, ο οποίος όμως  μας επανέρχεται πιστός και ευγενικός, όταν παρέλθει το ‘’έκτακτο περιστατικό’’.

Προσωπικά ασχολούμαι με το ερασιτεχνικό ψάρεμα  παντός καιρού  -κυρίως για το ψάρεμα και όχι για τα ψάρια [που τελικά δεν μου λείπουν]. Ενώ λοιπόν  έχω όλους αυτούς τους ‘’φυσιολογικούς ‘’ μου πόνους στη μέση, στα οστά, τις τενοντίτιδες κλπ  ή το κρύο του χειμώνα, μπαίνοντας στη θάλασσα μου ‘’φεύγουν’’ όλα και επανέρχονται όταν επιστρέψω στο σπίτι μου ή  την ή τις επόμενες μέρες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και τις ατέλειωτες ώρες που ασχολούμαι με την ανάγνωση και την γραφή στον υπολογιστή, που ξεχνώ κάθε πόνο και άλλη  σχετική ενόχληση, μέχρι να τελειώσω την  προγραμματισμένη μου εργασία.

Κλείνοντας τις σκέψεις μου , σας βεβαιώνω ότι  δεν βρίσκω  κάποιον πιστότερο φίλο και σύντροφο που να προσαρμόζεται απόλυτα στις υπερβολικές ενίοτε δραστηριότητες μου, που δεν πληρούν ούτε τον βασικό κανόνα της ‘’τήρησης των αναλογών ‘’ Εδώ ίσως υπεισέρχεται και η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν!!!

Αντώνης Ταρνανάς