[Από τον Κάρολο Ντίκενς στον Τζορτζ Όργουελ
και την Ιρλανδή φιλόσοφο
Έλενα Σίχαν]
Μια
επετειακή μου προσφορά στην παλιγγενεσία, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την γέννηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας παραδειγματιστούμε από τα παραδείγματα
προς αποφυγήν.
Η αναφορά μου σε δύο βιβλία που
γράφτηκαν με διαφορά 100 περίπου χρόνων, δεν αποβλέπει στη λογοτεχνική κριτική
τους, αφού αυτό έχει γίνει επανειλημμένα στο παρελθόν και από πλέον ειδικούς.
Σκοπός μου είναι να σταθώ στις καταστάσεις και τις εποχές που πραγματεύονται
και κυρίως στη διαφορετική σκοπιά των συγγραφέων, που τους οδηγεί στο ίδιο περίπου
συμπέρασμα.
Ο Άγγλος συγγραφέας περιγράφει
το όνειρο ενός φτωχόπαιδου της επαρχίας, που βρίσκεται στην Πρωτεύουσα και
θέτει μοναδικό του σκοπό να βελτιώσει την προσωπική του κατάσταση, κυρίως οικονομικά. Ο νεαρός Πίπ, από τη
φτώχεια του χωριού του βρίσκεται
συμπτωματικά στην ‘’υψηλή κοινωνία’’ του Λονδίνου,
της Βικτωριανής εποχής. Περιγράφονται
διάφοροι ανθρώπινοι χαρακτήρες και συναισθήματα της πρώτης βιομηχανικής εποχής
και η αδιάκοπη πάλη του καλού με το κακό. Δεδομένου ότι ο Ντίκενς [ φτωχός και
ο ίδιος] δημοσίευε τα έργα του βιοποριστικά
σε συνέχειες σε διάφορα έντυπα , είχε την ευχέρεια να τα εμπλουτίζει με
νέα κοινωνικά στοιχεία,’’ παίζοντας’’
ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Το στοιχείο αυτό του επέτρεπε –
ανάλογα την επικαιρότητα- να μεταβαίνει από τις δραματικές στιγμές μιας περιόδου σε κωμικές και ξεκαρδιστικές σκηνές
της επομένης. Οι εναλλασσόμενες αυτές
καταστάσεις,[η αρρώστια, ο θάνατος, η κοινωνική ανισότητα και αδικία]
περιγράφονται με ρεαλισμό και χιούμορ, αποτελώντας μια μνημειώδη σύνθεση
ανόμοιων και αντιφατικών συναισθημάτων , που διαδέχονται η μια την άλλη.
Τελικός όμως και ίσως μοναδικός στόχος του χωριατόπαιδου είναι ο πλουτισμός και
η μέσω αυτού ‘’κατάκτηση’’ μιας θέσης στην κοινωνία των συστηματικών
αποκλεισμών.
Δεν ξέρω πόσο αυτό σας θυμίζει σύγχρονες
καταστάσεις που καθημερινά βιώνουμε, αλλά σίγουρα αποτελεί μια αποκάλυψη των
‘’μύχιων πόθων’’ όσων υποκριτική επικαλέσθηκαν ή συνεχίζουν να επικαλούνται την
καταπολέμηση της κοινωνικής αδικίας. Πραγματική επιδίωξή τους είναι η
δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας, που θα διέπεται από τους δικούς τους κανόνες
‘’ δικαίου’’, για να προχωρήσουν στην επιβολή μιας νέας τάξης πραγμάτων και
αξιών, που θα υπηρετεί ‘’τα καλά
συμφέροντα’’ της δικής τους ‘’κάστας’’ συμφερόντων, τηρώντας τα προσχήματα και
βέβαια διατηρώντας και την περίφημη ‘’κουτάλα’’ της εξουσίας.
Πάμε τώρα στο δεύτερο, πιο
σύγχρονο έργο του Τζορτζ Όργουελ με τίτλο 1984. Το έργο γράφτηκε τα πρώτα
μεταπολεμικά χρόνια [1949] και στοχεύει μια πρόβλεψη της ζωής 35 χρόνια αργότερα. Το δραματικό είναι ότι ο
συγγραφέας δικαιώνεται απόλυτα για τις προβλέψεις του, τον μεγάλο αδελφό και τη
διαχρονική μάχη του ατόμου με το σύστημα. Το σύστημα που περιέγραψε ιδανικά, αλλά ό ίδιος ‘’ευτυχώς’’ δεν πρόλαβε να ζήσει
σε όλο του το μεγαλείο [πέθανε το 1950],είναι τόσο μεθοδικά δομημένο και σχεδόν
‘’άφθαρτο’’. Αποσκοπεί – άσχετα με τα κατά καιρούς ‘’περιτυλίγματα’’ – σε ένα και μοναδικό σκοπό, την κατάργηση κάθε
είδους ελευθερίας και σκέψης, διευκολύνοντας έτσι τα διάφορα, ιδεολογικά,
κομματικά η συντεχνιακά συμφέροντα.
Στην εποχή μας, αντί να
πολεμήσουμε ανάλογες πρακτικές, τις κάνουμε ‘’ρεάλιτι’’ και τις χαζεύουμε επί
ώρες, αποχαυνώνοντας τις λαϊκές μάζες, κάτι που αποτελούσε ανέκαθεν επιδίωξη
της εξουσίας, για να μειώνει τις όποιες –έστω και υποκινούμενες- κοινωνικές
αντιστάσεις. Είναι αυτό που λέμε ‘’ το σύστημα για το σύστημα’’ . Ο πολίτης του
1984 όπως και ο σημερινός δεν είναι κλεισμένος σε ένα σπίτι υπό συνεχή οπτική
παρακολούθηση, αλλά έχει μια ελεγχόμενη, από κάποια εξουσία, πληροφόρηση και υπόκειται σε μια συνεχή πλύση
εγκεφάλου.
Μήπως και εδώ βρίσκετε κάποιες ομοιότητες
με τη σύγχρονη πραγματικότητα ,όσο αφορά τον κομματικό έλεγχο και την πίεση του λαού να εχθρεύεται
όσους αυτό θεωρεί κακούς και αντιπάλους;
Επειδή εμείς οι νεοέλληνες δεν αφήνουμε τίποτα να ‘’πέσει κάτω’’, σπεύδουμε να
‘’γλείφουμε’’ την εξουσία, προσφέροντας της με το αζημίωτο και τη δική μας υποστήριξη.
Με έντυπα, μπλόγκς ή άλλα ‘’μέσα
ενημέρωσης’’ με βαρύγδουπους χρωματικούς
, αντιθετικούς και άλλους παραπειστικούς
τίτλους , διευκολύνεται ο σύγχρονος ρόλος του μεγάλου αδελφού, αφού δεν τους βγήκε ο
σφετερισμός των ΜΜΕ, με αντιπαροχές τα επτανησιακά ‘’βοσκοτόπια’’, ή τις ‘’ παππατζήδικες’’ μεθοδεύσεις.
Κλείνοντας
θα επικαλεσθώ κάποια ενδεικτικά αποσπάσματα από δηλώσεις της Ιρλανδής φιλοσόφου
Έλενα Σίχαν, που περιγράφουν γλαφυρά τους κυβερνώντες μας και τις πρακτικές
τους. Αντώνης Ταρνανάς
‘’’’ «Νομίζω ότι η ηγεσία
του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστεί όλο και πιο οπορτουνιστική και κυνική. Είναι πρόθυμοι
να παραμείνουν στην εξουσία, με οποιοδήποτε κόστος. Η εκλογική νίκη που πέτυχαν
τον Σεπτέμβριο του 2015 ήταν τελείως διαφορετική από εκείνη του Ιανουαρίου του
2015».
Η κυβέρνηση Τσίπρα έχει διαδραματίσει έναν διπολικό
ρόλο αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις της με το ΔΝΤ και την Γερμανία. Από την
μία πλευρά όταν επρόκειτο για την απομείωση του χρέους, αντιλαμβανόταν το
Ταμείο ως μετριοπαθή εταίρο. Όταν, όμως το ΔΝΤ πρότεινε περαιτέρω μείωση
συντάξεων ή επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων, αποζητούσε την στήριξη της Ευρώπης.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω ότι
υπάρχει κάποια ιδιαίτερη στρατηγική σκέψη. Νομίζω ότι η κυβέρνηση παραπαίει από
κρίση σε κρίση σε μια τροχιά που περιλαμβάνει κάθε είδους αντίφαση.
Έπειτα
από επτά χρόνια, η κρίση προσφέρει συλλογική ζημιά, απόγνωση και καμία
εναλλακτική λύση για τον ελληνικό λαό, ενώ έχει διαμορφώσει μια νέα
κανονικότητα στην οποία η Αριστερά αποδεικνύεται εντελώς ανεπίκαιρη και ανίκανη
να προσφέρει κάποια εναλλακτική διέξοδο μετά την κολοσσιαία αποτυχία του
ΣΥΡΙΖΑ…