Ανέκαθεν ο άνθρωπος ,
παρασυρμένος από κάποιες δήθεν εκσυγχρονιστικές ιδέες, οδηγείται συχνά
σε ακραίες αμφισβητήσεις, για να δείξει ότι δεν ακολουθεί τον ‘’συρμό’’ και την πεπατημένη της εποχής αλλά προωθεί καινοτόμες απόψεις, που θα οδηγήσουν
σε μια πιο δίκαιη προοδευτική κοινωνία. Πολλές φορές ο σκοπός μπορεί να είναι
και ειλικρινής, τις περισσότερες φορές όμως
αποτελεί προπέτασμα ‘’καπνού’’ και αποβλέπει στη ρήξη για τη ρήξη, κάτω από
προσχήματα και προσωπικές ιδεοληψίες , κυρίως όμως υπολογισμούς και σκοπιμότητες. Δεν είναι κακή
η αναζήτηση νέων πρακτικών και απόψεων,
αρκεί αυτές να εδράζονται σε υγιείς βάσεις και να έχουν δοκιμαστεί για την
αποτελεσματικότητα και ιδιαίτερα την ειλικρινή τους θετική προσφορά. Δεν
μπορούμε να αμφισβητούμε μια πραγματικότητα, μόνο και μόνο διότι δεν μας
ικανοποιεί προσωπικά, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στο κοινωνικό σύνολο.
Εμείς λοιπόν σήμερα λόγω των ημερών θα
προτιμήσουμε την καταλλαγή αντί της ρήξης και την αγάπη αντί του μίσους.
Ο χρόνος ωριμάζει τις καταστάσεις και οι κοινωνίες
μπορούν ελεύθερα να κάνουν τις επιλογές τους. Η αμφισβήτηση μπορεί να
αποτελεί στοιχείο της εξέλιξης,
σαν αποτέλεσμα τεκμηριωμένης έρευνας, δεν μπορεί όμως να γίνει αποδεκτή σαν
στοιχείο επιβολής και επιβουλής. Δικαίωμα του καθενός να αμφισβητεί τις
καθιερωμένες ιστορικά αξίες, δεν έχει όμως το δικαίωμα να προβαίνει σε απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και να επιβάλει τις
μειοψηφικές απόψεις του, επειδή έτυχε να βρεθεί στην ‘’εξουσία’’. Οι άρχοντες έρχονται και παρέρχονται, οι αξίες
όμως που είναι εδραιωμένες για χιλιετίες δεν ξεριζώνονται με το ‘’έτσι θέλω’’
οποιουδήποτε αμφισβητία.
Ο Χριστιανισμός λοιπόν και η
Εκκλησία – διότι εκεί στρέφονται οι τελευταίες αμφισβητήσεις – έχουν θετική
συμβολή στην ιστορία του λαού μας και
είναι άδικο να αποτελούν πεδίο διαμάχης
και ιδεολογικής αντιπαράθεσης . Είναι γνωστή και παλαιά η ‘’προκατάληψη’’ των οπαδών ολοκληρωτικών
ιδεολογιών κατά της θρησκείας, την οποία θεώρησαν εχθρό των επιδιώξεών τους – ‘’το όπιο του
λαού’’ την αποκάλεσαν– αυτό όμως δεν
επιτρέπει σε κανένα να τη ‘’συσχετίζει’’ με παγανιστικές αντιλήψεις . Ίσως δεν
έχουν αντιληφθεί αυτοί οι νεόκοποι
‘’προοδευτικοί’’, ότι με τις πράξεις τους έχουν παραδώσει τα πατροπαράδοτα σύμβολα του Ελληνικού πολιτισμού [ πατρίδα,
θρησκεία και οικογένεια – το τελευταίο έχει προ πολλού απαξιωθεί ηθικά ], σε φασιστοειδή
κατάλοιπα . Αυτοί οι τελευταίοι, οι καιροσκόποι της άλλης ‘’όχθης’’, τα εμπορεύονται και σκόπιμα συγχέουν τον ευγενή πατριωτισμό, με τον αχαλίνωτο
εθνικισμό, που φθάνει στα όρια της ‘’καθαρότητας της φυλής‘’ του ‘’
εθνικοσοσιαλισμού’’, αλήστου μνήμης εποχών.
Ο καθένας λοιπόν ‘’εφ’ ω ετάχθη’’ , αλλά με
σεβασμό της άλλης άποψης και ιδίως αν πρόκειται για απόψεις δοκιμασμένες που
βοήθησαν το λαό μας σε χαλεπούς καιρούς και συνεχίζουν και σήμερα το ανυστερόβουλο κοινωνικό τους έργο, χωρίς περιορισμούς. Το ενδεχόμενο να υπάρχουν και κακά
παραδείγματα μεταξύ των ανθρώπων της Εκκλησίας, δεν δίνει το δικαίωμα σε κανένα
και μάλιστα μη μέλος της, να επιβάλει την συνολική καταδίκη της. Σκεφθείτε τι
θα γινόταν αν ο λαός έκρινε με ανάλογο τρόπο τα κόμματα και τη διαχρονική πολιτική τους !! Η Θρησκεία και η πολιτική αποτελούν λαϊκές κατακτήσεις με
μακραίωνα ιστορία και αντί να στραφούμε εναντίον τους, καλόν είναι να
επωφεληθούμε από τα αμέτρητα όσα καλά τους, διορθώνοντας και τα συνειδητά ή ασυνείδητα λάθη τους.
Η κοινοβουλευτική δημοκρατία –παρά τις
αδυναμίες της- αποτελεί το τελευταίο ορθό δείγμα διακυβέρνησης και η αρχή της πλειοψηφίας τον
ακρογωνιαίο λίθο της. Δεν μπορούμε πάντως να επικαλούμαστε για τη σπίλωσή τους ,
τις αποτυχημένες κοσμοθεωρίες, που οι
λαοί που [ εκόντες-άκοντες] τις έζησαν,
αποφάσισαν οριστικά και αμετάκλητα τον
εξοβελισμό τους. Το γεγονός ότι κάποια
μικρά δείγματα ολοκληρωτικών καθεστώτων εξακολουθούν να υπάρχουν, είναι αποτέλεσμα
βίας και όχι επιλογής και συνεπώς
όσοι ’’πιστοί’’ προσέλθετε για να
δοκιμάσετε στην πράξη τα ευεργετικά τους αποτελέσματα. Αν μετά ταύτα
εξακολουθείτε να πρεσβεύετε τα ίδια, να το συζητήσουμε με αγάπη και κατανόηση.
Δεν ήταν στις προθέσεις μου η
μακροσκελής αυτή αναφορά σε
καταστάσεις που προσβάλλουν το
θρησκευτικό συναίσθημα του λαού μας, αλλά με παρέσυραν οι λεκτικές
‘’περιστροφές’’, για να αποφύγω – χρονιάρες μέρες- τις ευθείες και ονομαστικές καταγγελίες, που θα
δυσχέραιναν την επιδιωκόμενη καταλλαγή. Η αρχόμενη Μεγάλη Εβδομάδα, δεν
αναπαριστάνει μόνο το θείο Δράμα, αλλά με τους λαμπρούς ύμνους και τα ιερά κείμενα, χαρίζει πνευματική τροφή και
γαλήνη σε όσους την ενστερνίζονται και την έχουν ανάγκη και στις μέρες μας αυτοί είναι πολλοί. ‘’Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος’’, είχε απαντήσει ο
Ιησούς στον αμφισβητία της εποχής του, άρχοντα του σκότους. Τις ημέρες των
παθών ακολουθεί ‘’αναστάσεως
ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί’’, όπως
αναφέρεται στον ‘’Κανόνα’’ του Ιωάννου
Δαμασκηνού.
Ο Χριστιανισμός, που αποτελεί
το επίσημο και συνταγματικά κατοχυρωμένο θρήσκευμά της χώρας, δεν υποχρεώνει κανένα και τίποτα . Δίνει απλόχερη και έμπρακτη αγάπη ακόμα και σε εκείνους που τον πολεμούν
και τον αντιστρατεύονται αθέμιτα. Διδάσκει το ‘’όστις θέλει οπίσω μου ελθείν’’ , ‘’ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω τον λίθον’’
και ‘’άφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς με’’. Αγκαλιάζει τους
πάντες με αγάπη, δεν θέτει όρους και προϋποθέσεις και κυρίως αρνείται την εκδίκηση και τιμωρία σαν
μέσο ‘’συνετισμού’’ .
Το τροπάριο της Κασσιανής τη
Μεγάλη Τρίτη, τα δώδεκα Ευαγγέλια της Μεγάλης Πέμπτης και η αποκορύφωση του
θείου πάθους της Μεγάλης Παρασκευής , γεμίζουν τις ‘’άδειες’’ καρδιές μας με
αγάπη, διδαχή και θεία μελωδία. Κανένας ποτέ δεν ζημιώθηκε από τα ιερά
‘’νάματα’’ της ορθοδοξίας μας, που βλέπει με την ίδια αγάπη και κατανόηση τους
όποιους άπιστους ή αλλόθρησκους ακόμα και πολέμιους του Χριστιανισμού. Ακολουθούν
δύο ενδεικτικά, πραγματικά περιστατικά ,
που έζησα μαζί με τη σύζυγό μου, την
Μεγάλη Παρασκευή, σε δυο διαφορετικές Ευρωπαϊκές
πρωτεύουσες.
Στην αρχή της δεκαετίας του 1960, που βρισκόμουν στη Γιουγκοσλαβία του
Τίτο, τα μικρά παιδιά της οικογένειας των ιδιοκτητών του σπιτιού που διαμέναμε,
μας ρώτησαν τι κάνουμε τα βράδια της Μ. Εβδομάδας στην εκκλησία [ τι πρόγραμμα έχει] και αν μπορούν να έλθουν
μαζί μας. Η γιαγιά τους που ήταν χριστιανή αλλά και οι γονείς τους –βασικά
στελέχη του κόμματος με παρτιζάνικη δράση στο πλευρό του Τίτο – συγκατένευσαν να
τα πάρουμε μαζί μας στον Πατριαρχικό Ναό, που κατ΄εξαίρεση επιτρεπόταν μια
τυπική μικρή περιφορά του Επιτάφιου, αφού ο Σέρβος Πατριάρχης Γερμανός, ήταν
και μέλος του Κόμματος. Τα παιδιά αυτά [ η Μίρα 10 και ο Νίκολα 12 ετών],
έκτοτε μας ακολουθούσαν σε κάθε εκκλησιασμό μας, με προτροπή και των δικών τους.
Προς το τέλος της ίδιας
δεκαετίας, που βρισκόμουν στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας ,παραβρεθήκαμε, με τη
σύζυγο και την πεντάχρονη κόρη μας, στον
Καθεδρικό Ορθόδοξο Ναό Κυρίλλου και
Μεθοδίου, στα εγκώμια και την περιφορά του Επιτάφιου. Στο κρεσέντο του πολυφωνικού μινόρε ‘‘’Η Ζωή εν Τάφω’’, εισέβαλαν στην εκκλησία κάποιες
δεκάδες νεαρών, που σε κοινή θέα όλων μας, έσπευσαν να ικανοποιήσουν τις
‘’σωματικές τους ανάγκες’’. Το ευάριθμο του εκκλησιάσματος δεν απέτρεψε την
πράξη τους, η αστυνομία όμως που κλήθηκε, προσπάθησε να αποκαταστήσει την τάξη
και να συνεχιστεί η μυσταγωγία που τόσο βάναυσα είχαν διακόψει κάποιοι ‘’Ουνίτες
Χριστιανοί’’, όπως μας ενημέρωσαν οι Αρχές.
Την εποχή της παντοκρατορίας του κόμματος στην ‘’Καθολική αυτή χώρα,
οι Ουνίτες - ορθόδοξοι που είχαν
προσχωρήσει ‘’βίαια’’ στον καθολικισμό - προσπάθησαν να προσεταιριστούν τους ανυπεράσπιστους
Ορθόδοξους. Ο Πάπας διέθετε ειδικό απεσταλμένο ‘’Νούντσιο’’ στην Πράγα και αυτό διευκόλυνε την πολιτική επιδίωξη του
περιορισμού των Ορθοδόξων της χώρας.
Έτσι λοιπόν το κράτος βρήκε πρόθυμους συμμάχους, στον περιορισμό των θρησκευόμενων,
που δεν ανήκαν στο τυπικά ‘’ανεκτό’’ καθολικό δόγμα της χώρας.
Δράττομαι της ευκαιρίας να αναφερθώ και
στην ιστορικότητα του Ιερού αυτού Ναού, η κρύπτη του οποίου αποτελεί ένα από τα
σημαντικότερα μνημεία του Β΄ παγκόσμιου πολέμου. Αντώνης Ταρνανάς
Παραθέτω ένα συνοπτικό ενημερωτικό κείμενο.
‘’Η αφήγηση της ιστορίας ενός ζοφερού δολοφόνου ταιριάζει να αρχίσει από την κρύπτη ενός ναού. Στην Πράγα, στα υπόγεια του ορθόδοξου καθεδρικού ναού των Κύριλλου και Μεθόδιου, στην οδό Ρέσλοβα, βρήκαν καταφύγιο οι αλεξιπτωτιστές που το 1942 κατάφεραν να σκοτώσουν τον τρομερό Ράινχαρτ Χάιντριχ, τον πανίσχυρο αρχηγό ασφαλείας του Γ΄ Ράιχ, εκπρόσωπο του Χίτλερ στην Τσεχοσλοβακία. Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς άνθρωπο πιο κακόβουλο από τον Χάιντριχ.
Ο Ράινχαρτ Χάιντριχ υπήρξε ο πιο ειδεχθής
ναζιστής εγκληματίας. Φιλόδοξος, μνησίκακος, ψυχρός και υστερόβουλος, ο
επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας του Γ΄ Ράιχ, ο επινοητής της «τελικής
λύσης», επιδόθηκε με καταστρεπτική μανία στην εξόντωση εκατομμυρίων εβραίων. Άφησε την τελευταία του πνοή στην Πράγα, δολοφονημένος από Τσέχο κομάντο.
λύσης», επιδόθηκε με καταστρεπτική μανία στην εξόντωση εκατομμυρίων εβραίων. Άφησε την τελευταία του πνοή στην Πράγα, δολοφονημένος από Τσέχο κομάντο.
Μια άνιση μάχη
Η κρύπτη της εκκλησίας της Πράγας διατηρεί εύγλωττες μαρτυρίες της άνισης μάχης που δόθηκε ανάμεσα σε μια χούφτα γενναίων ανδρών, οι οποίοι καταδίωξαν το τέρας σε μια επιχείρηση αυτοκτονίας, και της στρατιάς που εξαπολύθηκε εναντίον τους. Στους πέτρινους τοίχους που είναι γεμάτοι κόγχες, άδειες σήμερα, για τη φύλαξη των οστών, μπορεί να δει κανείς ακόμη κάμποσα σημάδια από σφαίρες, ενώ σε μια γυάλινη προθήκη εκτίθεται ένα περίστροφο Καλτ εννέα χιλιοστών, μια χειροβομβίδα Μills και ένα μυδράλιο Sten των αλεξιπτωτιστών καθώς και ένα βιβλίο βουτηγμένο στο αίμα ενός από αυτούς. Στην κρύπτη της εκκλησίας έμειναν κρυμμένοι επί 20 ημέρες οι τρεις φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας ή «στρατιωτικής παύσης» του Χάιντριχ, ύστερα από την επιτυχή έκβαση της αποστολής τους στις 27 Μαΐου του 1942.
Η κρύπτη της εκκλησίας της Πράγας διατηρεί εύγλωττες μαρτυρίες της άνισης μάχης που δόθηκε ανάμεσα σε μια χούφτα γενναίων ανδρών, οι οποίοι καταδίωξαν το τέρας σε μια επιχείρηση αυτοκτονίας, και της στρατιάς που εξαπολύθηκε εναντίον τους. Στους πέτρινους τοίχους που είναι γεμάτοι κόγχες, άδειες σήμερα, για τη φύλαξη των οστών, μπορεί να δει κανείς ακόμη κάμποσα σημάδια από σφαίρες, ενώ σε μια γυάλινη προθήκη εκτίθεται ένα περίστροφο Καλτ εννέα χιλιοστών, μια χειροβομβίδα Μills και ένα μυδράλιο Sten των αλεξιπτωτιστών καθώς και ένα βιβλίο βουτηγμένο στο αίμα ενός από αυτούς. Στην κρύπτη της εκκλησίας έμειναν κρυμμένοι επί 20 ημέρες οι τρεις φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας ή «στρατιωτικής παύσης» του Χάιντριχ, ύστερα από την επιτυχή έκβαση της αποστολής τους στις 27 Μαΐου του 1942.
Λέγεται μάλιστα ότι για να τους
εξουδετερώσουν, γέμισαν με νερό την κρύπτη του
ναού και τους έπνιξαν’’.