ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Ο μύθος σαν άποψη, απασχόλησε  και απασχολεί τους ανθρώπους από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, πότε με την πρώτη και πότε με τη δεύτερη εκδοχή του τίτλου, αποτέλεσε δε και αντικείμενο ανάλυσης των φιλοσόφων ανά τους αιώνες. Ο μύθος σαν επικεφαλίδα μας απασχόλησε και μας, πολύ πρόσφατα [27/8/16], αφού   η σημερινή Ελληνική πραγματικότητα, στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στο ‘’παραμύθιασμα’’.

 Με το παρόν  κείμενο, θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε ειδικές   επιστημονικές ερμηνείες και φιλοσοφικά ‘’πλατιάσματα’’, πρώτον για να μη βαρύνουμε πολύ την ατμόσφαιρα και δεύτερο και κυρίως διότι δεν διαθέτουμε την ανάλογη επιστημονική  γνώση. Θα καταπιαστούμε δηλαδή με την ‘’πρακτική’’ πλευρά του θέματος, δανειζόμενοι όμως  την άποψη ενός ειδικού – του ακαδημαϊκού  Ιωάννη Κακριδή, συγγραφέα του πεντάτομου έργου ‘’Ελληνική Μυθολογία’’. Κατά τον αείμνηστο  κλασικό φιλόσοφο, ‘’ ο μύθος έχει ως πρώτη πηγή τις αναγκαίες αντιδράσεις της συνείδησης, μπροστά στο άγνωστο, το οποίο θέλει να εννοήσει και μέσα στο οποίο θέλει να ενεργήσει, αφού αλλιώς δεν μπορεί να ολοκληρωθεί η ύπαρξή της’’.

Ξεκινώντας λοιπόν από την – φιλοσοφικά και επιστημονικά -τεκμηριωμένη αυτή άποψη, καταλήγουμε σε ένα πρώτο συμπέρασμα ότι η προσφυγή στον μύθο αποτελούσε ανέκαθεν και εξακολουθεί να αποτελεί μια υπαρξιακή και συνειδησιακή αναγκαιότητα.  Η ελληνική μυθολογία συνεπώς αποσκοπεί ‘’ να  απαντήσει έμμεσα  στα μυστήρια που περιβάλλουν τον άνθρωπο μέσα από ιστορίες που τον αφορούν και να δώσει μια κατευθυντήρια γραμμή’’.  Συνεπώς η μυθολογία έχει και παιδευτικό χαρακτήρα , βρίσκεται κοντά στην ανθρώπινη φύση και αποφεύγει την υπερβολή, δηλαδή την αρχαιοελληνική ‘’ ύβρη’’, στοιχείο στο οποίο προσφεύγει συστηματικά η μυθοπλασία.

Η μυθοπλασία,  έχει και αυτή τη διδακτική της  πλευρά, αλλά είναι σίγουρα στρατευμένη να ανυψώσει και να ωραιοποιήσει τον μύθο που προτίθεται να ‘’πλασάρει’’.  Έχει όμως και μια ‘’πιο σκοτεινή πλευρά, που βασίζεται σε ανθρώπινα συναισθήματα και πλάνες’’. Αυτή η πλευρά της είναι πιο ‘’πολιτικοποιημένη’’  αλλά και περισσότερο ύποπτη. ‘’Σχετίζεται με τη δημιουργία εθνικών μύθων με σκοπό να προκαλέσει το περί δικαίου αίσθημα’’, υποσχόμενη το ‘’πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ναι’’. Ψάχνει λοιπόν να βρει τους κακούς γερμανοτσολιάδες, δοσίλογους και εθνικούς μειοδότες, για να τους στιγματίσει ανεξίτηλα.  Επιδιώκει δηλαδή να ενεργοποιήσει το θυμικό των λαϊκών μαζών, ώστε να προσεταιριστεί ιδεολογικά, όσους εξ αυτών  αισθάνονται ή νομίζουν ότι είναι αδικημένοι από τους άλλους που προηγήθηκαν ή από αυτούς που ενδεχομένως θα ακολουθήσουν, ώστε οι κακοί αυτοί αντίπαλοι   να εξουδετερωθούν προκαταβολικά.

Η συστηματική μυθοπλασία φθάνει  την υπερβολή στα άκρα   και στη σημερινή εποχή της ασύδοτης υπερπληροφόρησης,  καταλήγει σε ελλιπή και μεροληπτική  ενημέρωση. Οι οργανωμένοι κομματικοί μηχανισμοί, μετέρχονται διάφορους τρόπους, για να προβάλουν τις δικές τους ιδέες και ιδεοληψίες, συκοφαντώντας  και αμφισβητώντας ακαριαία κάθε αντίθετη άποψη, μη τυχόν και ‘’ριζώσει’’ , έστω και συμπτωματικά σε όσους βρίσκονται πολιτικά μετέωροι ή ευκαιριακά στη δική τους ‘’πλευρά’’. Φθάνουν στο σημείο να  δημιουργήσουν νέα κανάλια – με το πρόσχημα της διαφθοράς και της διαπλοκής  -  για να φτιάξουν τη ‘’δική τους’’ διαπλοκή, η οποία, με τα λειτουργούντα ήδη κομματικά, θα ‘’παράγει’’ μονοπωλιακά τις ειδήσεις της αρεσκείας τους. Κάτι ανάλογο συνέβαινε επί  δεκαετίες και στον ‘’υπαρκτό’’ σοσιαλισμό, σκεφθείτε λοιπόν τι μπορεί ν α γίνει στον ‘’ανύπαρκτο’’. Βεβαίως δεν σημαίνει ότι τα σημερινά ιδιωτικά κανάλια είναι άψογα, αφού είναι αντιπροσωπευτικά της κοινωνίας μας, αλλά – αν θέλουν – μπορούν να ζητήσουν τη συνδρομή της δικαιοσύνης  για να επιβάλει την τάξη.

Ας μεταφέρουμε λοιπόν τα - εντός εισαγωγικών - σοφά  λόγια του αείμνηστου  δάσκαλου και φιλόσοφου και τα συμπεράσματα που αυτά μας οδήγησαν, στη σημερινή Ελληνική πραγματικότητα. Οι ντόπιοι μυθοπλάστες, με  την γενικότερη υπερβολή τους, ξεπερνούν και αυτή την έννοια της αρχαιοελληνικής ‘’ύβρης’’  και μάλιστα σε κάθε της έκφανση, ώστε να διαφοροποιηθούν πλήρως – τυπικά και φαινομενικά  τουλάχιστον – με οτιδήποτε άλλο προϋπήρξε ή αναμένεται να δημιουργηθεί. Δεν είναι τυχαία ή απόλυτη ενδυματολογική τους διαφοροποίηση - με τα κιτρινοπορτοκαλί παντελόνια , την  κατάργηση της γραβάτας και την  έντονη προβολή της αθεΐας τους -   η αλλαγή της κοινοτικής  ορολογίας , αφού θεωρούν ότι δεν υπάρχει πια η τρόικα , μνημόνια και οτιδήποτε άλλο σχετικό.. Ακόμα και οι συναντήσεις  των Υπουργών μας με τους αποκαλούμενους πλέον  ‘’θεσμούς’’, δεν  γίνονται πια στα αρμόδια Υπουργεία αλλά  στο Χίλτον - που προσδίδει περισσότερο prestige – και η  ενδυματολογική και γενικότερη αισθητική εντύπωση της κυβερνητικής ενημέρωσης, θυμίζει  Βερσαλλίες του Βασιλιά ‘’ Ήλιου’’ του 18 ου αιώνα. Αν ζούσε ο Γκαίμπελς [εθνικο- Σοσιαλιστής  ο ίδιος], θα ζήλευε την εξελιγμένη αυτή σύγχρονη πρακτική και μεθοδολογία που  εφαρμόζουν οι κινούμενοι ανάμεσα στον Μαρξισμό και τη Σοσιαλιστική Διεθνή  και διακατέχονται από το σύνδρομο της  αρχαιοελληνικής ΄΄ύβρεως’’. Όπως βλέπεται πολλοί και κατά το παρελθόν, κακοποίησαν την ιερή αυτή λέξη του σοσιαλισμού, με τη ‘’χρησιμοποίησή’’  της   αυτούσιας ή ως συνθετικού, για να περάσουν τις επικίνδυνες ιδεοληψίες τους. Οι λαοί βέβαια τους κατάλαβαν, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ αργά και αφού  πρώτα  βυσσοδόμησαν εις βάρος τους , ενώ οι μιμητές των συγκεκαλυμμένων αυτών ολοκληρωτικών μεθόδων, επανέρχονται, με αλλαγή προβιάς και  προσχηματικές ‘’ύβρεις’’.

Ελπίζω και εύχομαι ο πάντα γελασμένος ελληνικός λαός που το παίζει και έξυπνος, να παραμείνει τουλάχιστον ξύπνιος, διότι το δις εξαμαρτείν ου λαού σοφού.     Αντώνης Ταρνανάς