ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

[Στρατευμένη, Επιστρατευμένη και Μισθοφορική Δημοσιογραφία]

                   Σε μια εποχή φαινομενικής δημοκρατίας και πλουραλιστικής υποκρισίας και  μια κοινωνία εξοικειωμένη στην υποταγή και τον λαϊκισμό, ανάλογη είναι και η στάση των ΜΜΕ, αφού  αποτελούν τον καθρέφτη της. Δεν είναι δυνατό όμως, το ίδιο ακριβώς γεγονός να αντιμετωπίζεται από τα διάφορα μέσα πληροφόρησης,  εντελώς διαφορετικά και να συνάγονται συμπεράσματα που ενίοτε αντιστρατεύονται την ίδια την πραγματικότητα και παραποιούν την αλήθεια.

       Με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, που σίγουρα δεν αποτελεί προσωπική μόνο εκτίμηση, θα τολμήσω μια – κατά το ανθρωπίνως δυνατό –  ειλικρινή  παρουσίαση και ερμηνεία του φαινομένου και των επιφαινομένων του. Παρακολουθώντας την περιγραφή της επικαιρότητας από τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, διαπιστώνω μια, διαχρονικά  ίδια και απαράλλαχτη – ανά μέσο -  θέση ή αντίθεση στα διάφορα θέματα, σε σημείο να μας  προβληματίζει η προβαλλόμενη  κατά καιρούς αντικειμενικότητα . Το γεγονός ότι αφήνεται ένα παραθυράκι για μικρές και καμιά φορά ασήμαντες διαφοροποιήσεις δεν σώζει την κατάσταση, αλλά απλά καλύπτει τα προσχήματα και επιβεβαιώνει τον κανόνα.

       Η αλήθεια κύριοι και το πραγματικό  γεγονός μπορεί να έχει διαφορετικές κατά καιρούς εξηγήσεις αλλά μία και μοναδική ερμηνεία, την αυθεντική και αν αυτό δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε να το προσεγγίσουμε, τουλάχιστον να μην το διαστρεβλώνουμε και το παραποιούμε. Τα ΜΜΕ δεν είναι απλές πηγές ‘’ενημέρωσης’’ αλλά μέσα διδαχής και παραδειγματισμού, στη γλώσσα, την κοινά αποδεκτή ηθική και την προβολή των αξιών μας. Υπάρχουν πολλοί και σημαντικοί δημοσιογράφοι που υπηρετούν ή προσπαθούν να υπηρετήσουν αυτές τις αρχές και αδικούν τους εαυτούς των ,όταν βλέπουν ή αποδέχονται δίπλα τους την παραβίαση των αρχών που πρέπει να τους διακρίνει.

       Θα αρχίσω από τα πιο απλά αλλά σημαντικά και επαναλαμβανόμενα μικρά λάθη, που αφήνουν ‘’ να περάσουν ‘’,  ενώ έχουν υποχρέωση να τα διορθώνουν επί τόπου, πριν καταστούν αποδεκτά από τους τελικούς αποδέκτες τους. Είναι αλήθεια ότι οι νεοέλληνες δεν μαθαίνουν ελληνικά, αλλά δυο τρείς τυποποιημένες εκφράσεις ας τις αποστηθίσουν. Οι  εκφράσεις  ‘’ υπό του μηδενός, διέταξέ τον, η απέκρουση’’ που αποτελούν  καθημερινό φαινόμενο , επιβάλλεται να εκλείψουν οριστικά και αμετάκλητα. Εκείνο πάλι το γαλλικό  [déjà vu] που αποδίδεται σαν ντεζά βού!!!, αν δεν μπορούν να το προφέρουν σωστά , καλύτερα να το λένε ελληνικά ‘’ το έχουμε ξαναδεί ,ήδη ιδωμένο, χιλιοιδωμένο κλπ’’.  Το τελευταίο το συνηθίζουν κυρίως αθλητικοί συντάκτες και μάλιστα έμπειροι και γνωστοί, οι οποίοι όμως αποδίδουν σωστά τη γαλλική προφορά  πεζό [Peugeot] και τόσες άλλες πιο δύσκολες λέξεις.

       Ας πάμε τώρα στα ουσιαστικά και σοβαρότερα θέματα και εδώ θα κάνω μια διάκριση ανάμεσα στα ιδιωτικά και τα  κατ’ ευφημισμό δημόσια μέσα.  Τα ιδιωτικά, παρά το γεγονός ότι είναι στον πλείστον  ‘’μισθοφορικά’’, κάνουν προσπάθεια να προσεγγίζουν τουλάχιστον την αλήθεια και το πετυχαίνουν σε μεγάλο βαθμό,  ελέγχοντας, κρίνοντας και ενίοτε κατακρίνοντας την εξουσία, όπως απαιτεί και ο ρόλος τους ως εκφραστών  της 4^ης εξουσίας. Υπάρχουν βέβαια και  ιδιωτικά μέσα, που συνάμα  αποτελούν  κομματικά όργανα ή αυτά που ιδιοτελώς συστρατεύονται  με τους κυβερνώντες , οπότε ιδιοτελείς είναι και οι  υπηρεσίες τους, άσχετά από τους  παραπλανητικούς τίτλους τους. Τέλος υπάρχουν και τα στρατευμένα μέσα, που υπηρετούν αποκλειστικά ιδεολογίες ή και  ιδεοληψίες, κυρίως όμως σκοπιμότητες. Τα τελευταία θεωρώ ότι είναι –φαινομενικά-  ειλικρινή, αφού δεν κρύβουν τις μονοσήμαντες θέσεις τους, έστω και αν  ‘’καμουφλάρουν’’ τις τελικές επιδιώξεις τους.

       Τα  δημόσια μέσα, που σχεδόν ποτέ δεν τίμησαν απόλυτα  τον ρόλο τους, ακόμα και με σημαντικές διοικήσεις και εξαίρετο προσωπικό, κατά καιρούς, θυμίζουν εποχές αλήστου μνήμης και γίνονται όργανα όχι απλώς κρατικής αλλά κομματικής προπαγάνδας. Το κακό είναι ότι δεν τηρούν ούτε τα προσχήματα, σε μας τους αφελείς χρηματοδότες τους, που τα θεωρούμε δικά μας. Δικά μας, όχι με την έννοια της  ‘’οικειοποίησης’’, αλλά με  τον απλό και δικαιούμενο χαρακτηρισμό των  ‘’φίλιων  μέσων’’, αφού  υποτίθεται ότι υπηρετούν τις ανάγκες του λαού  και συνεπώς δεν δικαιούνται να μας σερβίρουν  ‘’αμάσητη’’  την κυβερνητική προπαγάνδα.

       Παρά τα παράπονά μου, επιμένω μαζοχιστικά ή και αναγκαστικά λόγω ωραρίου , να τα θεωρώ ‘’σοβαρά’’ και  παρακολουθώ – εν γνώσει μου – την παραπληροφόρηση, αναμένοντας μήπως στα όσα τους υποχρεώνουν να επαναλαμβάνουν, θα ακουστούν και κάποιες αλήθειες, που αποτελούν δεοντολογικές τους υποχρεώσεις. Επαναλαμβάνω ότι υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι και σημαντικοί δημοσιογράφοι, οι οποίοι τελευταία ή σπανίζουν οι εμφανίσεις τους, ή καπελώνονται από άλλους συναδέλφους ή καλεσμένους τους, χωρίς να παραβλέπω το γεγονός ότι, οι παρουσιαστές απλώς ‘’εκφωνούν’’ αυτά που   τους υπαγορεύουν άλλοι μέσω του  ‘’ auto cue ‘’.

       Σε σημερινή πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ1, ανατρίχιασα όταν  άκουσα τον ένα εκ των δύο παρουσιαστών να ‘’οδύρεται’’ για ‘’ τα μικρά παιδάκια στην Ινδία, που κάποια επώνυμη κινεζική εταιρεία εκμεταλλεύεται μέχρι σημείου βασανισμού’’, ο δεύτερος απλώς συγκατένευε σιωπηρά. Οι σκηνές που συνόδευαν τα λόγια του ήσαν πραγματικά συγκλονιστικές και συμφωνώ μαζί του ότι δεν τιμούν τον πολιτισμό μας και καλά θα κάνει να ‘’βάλει αυτές τις εικόνες σαν καθημερινό φόντο πίσω του να τις βλέπουν οι θεατές της εκπομπής’’, όπως υπαινίχθηκε. Είμαι όμως    βέβαιος ότι δεν θα το κάνει και αν αυτό συμβεί, δεν θα έβλαπτε μια  εναλλαγή του background  αυτού με σκηνές από την ελληνική πραγματικότητα, στις γειτονιές, στις ατέλειωτες ουρές για επιδόματα ή για ρύθμιση λογαριασμών, στα σχολεία και στους προσφυγικούς καταυλισμούς, που τον χειμώνα αυτόν χάθηκαν  ανθρώπινες  ζωές,  χωρίς αυτό να συγκινήσει κανένα επίσημο και κυρίως τη ‘’ δημόσια ‘’ τηλεόρασή μας.

       Δεν αμφισβητώ την ευαισθησία ουδενός αλλά και η τεχνητή υπερβολή έχει τα όριά της και κανείς δεν μπορεί να εμπορεύεται – έστω και επαγγελματικά- τον πόνο των συνανθρώπων μας. Όσοι είναι πραγματικά τόσο ευαίσθητοι, ας δείξουν το προσωπικό τους αυτό ‘’μεγαλείο’’ συνολικά και ελεύθερα. Ευαισθησία είναι και να σχολιάζεις τις δηλώσεις του κ. Πετρόπουλου ότι  τον αποθεώνουν για τις αυξήσεις κρατήσεων και του ζητούν να τις αυξήσει κι άλλο,  του κ. Πολάκη που διόρθωσε την υγεία στη χώρα μας , ή απειλεί να χώσει δυο μέτρα κάτω από τη γη τους αντιπάλους του, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνει τις απολύσεις Προέδρων Νοσοκομείων,  την ψευδή δήλωση του Πρωθυπουργού  στο Υπουργικό συμβούλιο για την ανάκαμψη  της οικονομίας , ενώ την ίδια ώρα η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει   ύφεση, τις αυτοπροαγωγές ‘’ημετέρων’’ για εφάπαξ εκατοντάδων χιλιάδων Ευρώ, χωρίς να ιδρώνει το αφτί  κάποιων  Υπουργών και τη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι η ‘’ αυτοαύξηση’’ ήταν μόνο 27.000 Ευρώ. Αυτά και χιλιάδες άλλα, αντί να τα ‘’κάνει γαργάρα’’  υποχρεούται να τα σχολιάζει και να ερευνά ένας έντιμος δημοσιογράφος και αν δεν μπορεί να το κάνει, ας κρατάει τουλάχιστον τα προσχήματα, διότι δεν διατηρώ φρούδες ελπίδες, ότι θα  μετατραπούν όλοι οι μισθοσυντήρητοι δημοσιογράφοι  σε ήρωες.

       Θα μπορούσα να παραθέσω αμέτρητα όσα, ανάλογα περιστατικά και ίσως να αδικώ μερικούς  άθελά μου, με την προσωποποίηση κάποιων γεγονότων, αρνούμαι όμως να σιωπήσω μπροστά σε τέτοιες κραυγαλέες καταστάσεις. Καλός και ‘’δίκαιος’’ ο μισθός των αρμοδίων των καναλιών αυτών, αλλά νομίζω είναι καιρός να  αναζητήσουν  και τις αιτίες που μερικές φορές  νοιώθω ότι είμαι ο μόνος ‘’βιτσιόζος’’ τηλεθεατής τους. Οι άνθρωποι που έχουν εξουσία στα χέρια τους , έστω και την 4^η που τους δίνει βήμα και μικρόφωνο, οφείλουν περισσότερο να είναι χρήσιμοι και λιγότερο αρεστοί. Αντώνης Ταρνανάς