ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΑΔΕΡΦΙΑ

Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα ξανακουστεί – ύστερα από 80 χρόνια – το σύνθημα του  τίτλου μου και μάλιστα από το δικό μου στόμα. Ένα σύνθημα που κανένας δεν δέχτηκε να ακούσει όταν επιχειρούσα να αναφερθώ στον πόλεμο που έζησα στα παιδικά μου χρόνια. Με αντιμετώπιζαν με τη μόνιμη επωδό ‘’πάλι τα ίδια;‘’, δεν βαρέθηκες τα παραμύθια σου!!! Λυπάμαι ειλικρινά που τώρα   η πραγματικότητα επανέφερε το ίδιο σύνθημα στην επικαιρότητα.

Εδώ Λονδίνο , έλεγε το ραδιόφωνο και ακολουθούσαν πολλά άλλα λόγια που δεν καταλάβαινα στα έξι μου χρόνια, δεν θα ξεχάσω όμως ποτέ την προτροπή ‘’κουράγιο αδέρφια’’. Τα δύσκολα εκείνα χρόνια, με τον πατέρα μου στην Αλβανία, η μητέρα μου - με μένα και τον μικρότερο αδελφό μου μαζί της- ‘’βοηθούσε’’ σε ένα φιλικό αρχοντόσπιτο  έντιμων ανθρώπων της εποχής, το οποίο μας εξασφάλιζε το γεύμα της ημέρας και το ‘’κάτι τις’’ για τα παιδιά, όπως έλεγε η οικοδέσποινα. Στο σπίτι αυτό υπήρχε και ένα, ίσως το μοναδικό στην κωμόπολη ραδιόφωνο, που την ώρα της ειδικής εκπομπής άκουγαν οι πάντες. Στην ηλικία μου δυσκολευόμουν να καταλάβω πως έμπαινε μέσα σ’ αυτό το κουτί ο ομιλητής , γιατί έδειχναν τόσο ενδιαφέρον όλοι να ακούσουν τα όσα έλεγε και γιατί  επαναλάμβανε στερεότυπα το κουράγιο αδέρφια.

Όταν μεγάλωσα και άρχισα να καταλαβαίνω τι είναι το ραδιόφωνο και ότι αδίκως προσπαθούσα να ανακαλύψω τον τρόπο που ‘’τρύπωνε’’ μέσα ο εκφωνητής, συνειδητοποιούσα προοδευτικά και τα υπόλοιπα ερωτήματά μου. Ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος, οπότε το κουράγιο μας το έλεγαν οι γονείς μας και τελικά βγήκαμε σε ένα ξέφωτο, όμοιο του οποίου ελπίζω και εύχομαι να μην ξαναζήσει η χώρα μας. Με στερήσεις, φτώχια και κακομοιριά, αλλά κυρίως με μια έντονη αντιπαλότητα σε σημείο μίσους και ανάμεσα σε αδέλφια.

Μοναδική δυνατότητα της γενιάς μας ήταν να εξασφαλίσουμε στα παιδιά μας το ‘’ φαί ‘’ και την ελευθερία που είχαμε στερηθεί και εκεί φαίνεται ότι κάναμε το λάθος. Το σύνδρομο της στέρησης μας έκανε ανεξέλεγκτα ‘’γαλαντόμους’’ στα παιδιά μας, ίσως για να ξεπεράσουμε το δικό μα σύνδρομο και αυτό οδήγησε σε υπερβολές βλαπτικές τόσο στη σωματική υγεία όσο και  στον ψυχισμό και τη νοοτροπία της επόμενης γενιάς. Κάναμε τα παιδιά μας παχύσαρκα και αδιάφορα για τον τρόπο εξασφάλισης του άρτου ημών του επιούσιου. Θελήσαμε να τα ‘’αποστειρώσουμε’’ από τα δραματικά γεγονότα του πολέμου, σε σημείο να ενοχλούνται  αργότερα ακόμα και από την περιγραφή τους.

Αποστασιοποιημένος τώρα πια από όλα αυτά, είχα αρχίσει να δικαιολογώ τη στάση που ακολουθήσαμε όλοι μας, μέχρι πριν λίγο καιρό που μπήκαμε στον καινούργιο  ύπουλο πόλεμο με τον κορωνοϊό. Τώρα κατάλαβα ότι από το δικό μας κόμπλεξ, αφήσαμε τα παιδιά μας απροετοίμαστα – έστω και ψυχολογικά – σε σημείο να μην αντέχουν τις απλές υποδείξεις των ειδικών. Προσπαθούν έτσι λοιπόν να ξεγελάσουν τις αρχές στην τήρηση του μέτρου ‘’μένουμε σπίτι’’, ρισκάροντας την υγεία τους. Το κακό είναι ότι θέλησαν να τους μιμηθούν και κάποια συνομήλικά μου παλικάρια ‘’της φακής’’. Ίσως όμως και να τους είναι  δύσκολη η εφαρμογή του μέτρου, αφού είχαν κυριολεκτικά μετατρέψει τη  νύχτα σε μέρα και το σπίτι σε ένα απλό πέρασμα για ‘’ανεφοδιασμό’’ . Δεν φταίνε μόνο τα παιδιά αυτή τη φορά δεν φταίμε όμως  άμεσα ούτε  και εμείς [ η γενιά μου] αλλά και τα παιδιά μας. Για τους λόγους που εξήγησα, έτσι τα είχαμε ‘’γαλουχήσει’’ , άρα η ευθύνη μας πλέον μας ακολουθεί, , έστω και έμμεσα.

Για μένα, για μας τους παλαιότερους, δεν μπορεί να εξηγηθεί η  απειθαρχία και ενδεχόμενη δικαιολογία αδυναμίας παραμονής στο σπίτι. Θα το καταλάβουν όμως όταν πεισθούν ότι  δεν βοηθάει μόνο τους γονείς και παππούδες τους, αλλά και  αυτούς τους ίδιους  που  επίσης κινδυνεύουν. Τα παιδιά μας δεν είναι ανεύθυνα και σε όποιο βαθμό αυτό συμβαίνει  φταίει η ‘’ξεχαρβάλωτη’’ κοινωνία που - εμείς και πάλι - τους παραδώσαμε και συνεπώς καλό θα είναι να επανέλθουμε στο παλιό σύνθημα του σταθμού του Λονδίνου.

Κουράγιο αδέρφια, φίλοι, παιδιά μας, μπόρα είναι και θα περάσει, αν κάνουμε όλοι μας λίγη ακόμα υπομονή και μείνουμε στα σπίτια μας. Νέοι είστε και θα έχετε όλον τον καιρό μπροστά σας να επαναλάβετε τις τελευταίες σας συνήθειες. Είμαι δε βέβαιος ότι  οι συνθήκες που θα προκύψουν θα αλλάξουν πολλά δεδομένα και ίσως  και αυτά βρεθούν στην παλιότερη  μας θέση, να μην αποδέχονται τις διηγήσεις τους, οι νεότερες γενιές.  Σφαίρα είναι και γυρίζει η ζωή. Αντώνης