Γηράσκω δ' ἀεὶ πολλὰ διδασκόμενος

 

             Γηράσκω δ' ἀεὶ πολλὰ διδασκόμενος

 

 

Η σοφή αυτή φράση,  του Νομοθέτη και ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, του Σόλωνα, περιορίστηκε  αργότερα στη μορφή ‘’γηράσκω αεί διδασκόμενος.  Η διαφορά  στην ερμηνεία και κυρίως στην εφαρμογή της  έγκειται στο πως θα την χρησιμοποιήσει ο καθένας μας και αυτό εξαρτάται όχι μόνο από τις προσωπικές μας επιλογές  αλλά και τις διαμορφωμένες συνθήκες της εποχής που βιώνουμε. Σήμερα θα μπορούσε να  σημαίνει όσο γερνάω εμπλουτίζω τη μόρφωση , τις γνώσεις μου,   και τη γνώση μου, διευκρινίζοντας   ότι οι γνώσεις διδάσκονται  σε σχολεία και Πανεπιστήμια, ενώ η γνώση  αποτελεί προσωπική κατάκτηση του καθενός μας και αποκτάται από  βιώματα και  διαχρονικές εμπειρίες. Προσωπικά δε, λόγω συγκυριών, με πολέμους, πείνα, δυστυχία, απώλειες αγαπημένων μου προσώπων και μια  μακρότατη επαγγελματική ζωή στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αισθάνομαι υπερπλήρης όλων αυτών.

Ο Σωκράτης, εκατό περίπου χρόνια αργότερα, διατύπωσε, σχετικά με τη φράση, τα ακόλουθα τρία απόλυτα σαφή  ‘’αξιώματα’’:

1.     τὸ γῆρας ἀπὸ μόνο του δὲν σὲ κάνει Σοφό

2.   διδασκαλία... ὑπὸ χρηστῶν μόνο

3.   δὲν μὲ μέλει τί εἶναι ὁ δάσκαλος

Η ερμηνεία των τριών αυτών  ‘’αξιωμάτων’’ συνοψίζεται στο συμπέρασμα ότι το γήρας από μόνο του δεν αρκεί για να γίνεις Σοφός και η διδασκαλία πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από καλούς και αγαθούς δασκάλους, ασχέτως ηλικίας και σπουδαιότητας. Θεωρεί δηλαδή,  κυρίαρχο  παράγοντα στη διδασκαλία το προσωπικό παράδειγμα και το ήθος του διδάσκοντος. Ο επίσης ‘’σοφός’’ λαός μας τα  εκφράζει όλα αυτά με την ειρωνική  ρήση, ‘’δάσκαλε που δίδασκες και νόμους δεν εκράτεις’’.

Ευλόγως θα διερωτηθείτε και τι μας νοιάζει εμάς τι είπε ο Σόλωνας και πώς  τα ερμηνεύει όλα αυτά  ο Σωκράτης; Η απορία σας αυτή, από μόνη της, έχει ήδη επιτελέσει  τον επιδιωκόμενο σκοπό του παρόντος . Σας έχει βάλλει δηλαδή στη σκέψη των σοφών προγόνων μας, στην οποία   επιδιώκω  ταπεινώς να σας επαναφέρω.  

Αφορμή για το παρόν, μου έδωσε ένας τηλεδιάλογος [ με την ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων] με μια καλή μου φίλη, από τον οποίο παραθέτω μόνο τα επίμαχα αποσπάσματα ερωτήματος και απάντησης :

Ερώτημα: Μια από αυτές τις ώρες διαβάσματος έπεσε το μάτι μου σε ένα ρητό. (Αμαθεία μεν θράσος ,Λογισμός δε όκνον φέρει) Καταλαβαίνω την ερμηνεία αλλά σκέφτηκα να στο στείλω μήπως εσύ έχεις κάτι περισσότερο να μας μάθεις.

Απάντηση: Δεν ξέχασα την παροιμία σου, περιοριζόμενος σε ελεύθερη μετάφραση:  Η έλλειψη παιδείας κάνει τον άνθρωπο αυθάδη, σκαιό,  ενώ η σωφροσύνη τον βοηθάει να μην παθιάζεται και να αντιμετωπίζει τα γεγονότα ψύχραιμα .

 

Για το συνολικό  μου κείμενο θα ήθελα να επαναλάβω ότι εξακολουθώ να γράφω μόνο γιατί δεν έχω βρει καλύτερο τρόπο για  να καλύπτω τις ατέλειωτες ώρες της  μοναξιάς μου και χαίρομαι αν αυτά λαμβάνονται υπόψη και από τρίτους. Επίσης  σας γνωρίζω ότι απαντώ σε όλα τα μηνύματα φίλων που εκφράζουν τις όποιες προσωπικές τους απόψεις και ότι ποτέ δεν επιδίωξα να υποδυθώ τον ρόλο του δασκάλου, χαιρόμενος όμως πάντα για τα κολακευτικά σχόλια των αναγνωστών μου. Αντώνης