ΙΔΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΧΕΙΡΕΣ

   Η ΙΝΔΙΚΗ ΚΑΝΑΒΗ ΚΑΙ ΤΟ ΝΗΠΕΝΘΕΣ     

Σε μια εποχή που έχουμε καταστεί  εν δυνάμει ιδανικοί αυτόχειρες, όπως τους περιγράφει ο Κώστας Καρυωτάκης, σπανίζουν οι ανάλογοι  ιδανικοί και ανάξιοι εραστές, του  ταξιδευτή μας ποιητή  Νίκου  Καββαδία . Και όμως, ανάμεσα στους δυο υπάρχει ένα κοινό – σημαντικό - στοιχείο, που είναι η αυτοκριτική για όλα αυτά που σκέπτονται και δεν τολμούν ή άθελά τους πράττουν.

Λέει λοιπόν ο Καρυωτάκης, σε μια αποστροφή του :

Γυρίζουν το κλειδί στην πόρτα,

παίρνουν τα παλιά, φυλαγμένα γράμματά τους,

διαβάζουν ήσυχα, κι έπειτα σέρνουν

για τελευταία φορά τα βήματά τους. 

Στην πραγματικότητα ο ποιητής ειρωνεύεται αυτούς τους ιδανικούς  αυτόχειρες που αναβάλλουν την τελευταία στιγμή και δεν φθάνουν – όπως ο ίδιος έπραξε – την απελπισία τους ως το τέρμα. Είναι σίγουρα ο ίδιος ο φόβος  του θανάτου που τους κρατάει στη ζωή, αφού τρομάζουν μπροστά στο πέρασμα  προς την ανυπαρξία αλλά και το στοιχείο που τους εμποδίζει για να χαρούν απόλυτα την ‘’όποια ζωή τους έλαχε ή υποχρεώθηκαν  να ζήσουν’’.

Ιδού λοιπόν το δίλημμα ‘’να ζει κανείς ή να μη ζει’’ , που τελικά ποτέ δεν απαντήθηκε, αφού όσοι δεν ζούνε πια δεν μπόρεσαν να μας διηγηθούνε τα θετικά και αρνητικά ανάμεσα στα δύο. Τελικά συμβιβαζόμαστε  μ’ αυτό που λέγεται ζωή αλλά, τις περισσότερες φορές, μόνο ζωή δεν είναι.

Ακόμα όμως κι αυτός  ο υμνητής του ιδανικού εραστή , ο Νίκος Καββαδίας, κάνοντας τον απολογισμό του, αποφαίνεται πως :

Μα ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου θα υψωθεί
και λόγο ως ένας δικαστής στυγνός θα μου ζητήσει,
κι αυτό το ανάξιο χέρι μου που τρέμει θα οπλιστεί,
θα σημαδέψει κι άφοβα το φταίχτη θα χτυπήσει.

Κι εγώ που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ
σε κάποια θάλασσα βαθειά στις μακρινές Ινδίες,
θα `χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ
και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες.

Μήπως λοιπόν , οι περισσότεροι από μας, ζούμε απλά συμβατικά και πλάθουμε μύθους ζηλευτούς για να ωραιοποιήσουμε ό,τι τελικά μας απόμεινε; Ίσως  και από συνήθεια εμμένουμε στην άποψη ότι ‘’είμαστε ακόμα ζωντανοί’’, γιατί έτσι βολεύει  όλους που μας κυβέρνησαν και αυτοί πάντα ζουν καλά και μας παραμυθιάζουν για την καλύτερη ζωή που αποτελεί μοναδικό τους στόχο. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς, ‘’τα τιμημένα γηρατειά’’, τον ‘’λαό στην εξουσία’’,’’ την εθνική περηφάνια μας’’ και τόσα άλλα βαρύγδουπα που ακούγαμε και ακούμε από όλους τους ταγούς μας, που έχουν σαν ‘’μοναδικό σκοπό τη λαϊκή ευτυχία’’.

Με όλα αυτά ξαναγυρνώ στον Νίκο Καρυωτάκη και ειδικότερα στη δεύτερη συλλογή του με τίτλο τα ‘’Νηπενθή’’ όπου αναφέρει :

. Οἱ Δὸν Κιχῶτες πᾶνε ὀμπρὸς καὶ βλέπουνε ὡς τὴν ἄκρη τοῦ κονταριοῦ ποὺ ἐκρέμασαν σημαία τους τὴν Ἰδέα. Κοντόφθαλμοι ὁραματιστές, ἕνα δὲν ἔχουν δάκρυ γιὰ νὰ δεχτοῦν ἀνθρώπινα κάθε βρισιὰ χυδαία.

          Ο τίτλος της ποιητικής συλλογής μου θύμισε δυο πράγματα: Το ένα αναφέρεται σε πρόσφατη συνέντευξη, θαρρώ πως ήταν χθες το βράδυ, που άκουσα  τον Υπουργό Γεωργίας, να αναφέρεται με περίσσιο θαυμασμό στην καλλιέργεια και τις  φαρμακευτικές ιδιότητες της ινδικής κάνναβης που ‘’ θα  βοηθήσει τόσο τους καλλιεργητές όσο και την ιατρική επιστήμη ‘’ . Θυμάμαι παλιότερο πολιτικό που είχε προτείνει την ίδια καλλιέργεια στις γλάστρες και τα μπαλκόνια μας για την εξυπηρέτηση των προσωπικών αναγκών  ‘’όλων των  θεριακλήδων’’ !!! Το άλλο   αναφέρεται στη  μυθολογία μας και τη χρήση ‘’ του νηπενθούς φυτού ‘’, που εξυπηρετούσε κάποιους ανάλογους σκοπούς, ‘’ που δεν  πενθεί και δεν προκαλεί λύπη’’ [ παραθέτω το σχετικό απόσπασμα]:

‘’Στην ελληνική μυθολογία, η Πολύδαμνα είναι η γυναίκα του αιγύπτιου βασιλιά Θώνος, η οποία φιλοξένησε τον Μενέλαο και την Ωραία Ελένη όταν επέστρεφαν από την Τροία .

Η Πολύδαμνα ήταν συλλέκτρια θεραπευτικών βοτάνων και είχε τότε δωρίσει μερικά είδη τους στην Ελένη, το ένα από τα οποία, που απάλυνε τη λύπη και τον θυμό, έρριξε η τελευταία στο κρασί του Τηλεμάχου. Άλλα βότανα τα χρησιμοποίησε για να προφυλαχθεί από τα πολυάριθμα φίδια που κατοικούσαν στο νησί Φάρο. Η Πολύδαμνα είχε οδηγήσει την Ελένη στο νησί αυτό προκειμένου να την προφυλάξει από τις ερωτικές διαθέσεις του Θώνος^[1].

Στην Οδύσσεια του Ομήρου, η Ελένη ρίχνει στον οίνο του Μενέλαου και του Τηλέμαχου ένα νηπενθές φάρμακο (φάρμακο που απαλλάσσει από την λύπη) το οποίο προμηθεύτηκε από την Πολύδαμνα^[2].’’

Τελικά ίσως εδώ βρίσκεται η λύση για να τα βλέπουμε όλα ρόδινα και τίποτα να μη μας λυπεί από όσα μας συμβαίνουν. Άντε και εις ανώτερα!!!

Αντώνης Ταρνανάς