ΜΟΝΑΞΙΑ Ή ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ - Τόπο στα νιάτα

   Τόπο στα νιάτα

Ο απρόσκλητος ξαφνικός επισκέπτης μας, ο κορωνοϊός,  επέβαλε μια καινούργια κατάσταση στις σύγχρονες κοινωνίες, τη μοναξιά και την απομόνωση. Μια κατάσταση  που αρχικά απέβλεπε στην προστασία των ηλικιωμένων, που αποτελούσαν την πρώτη επιλογή της τρομερής πανδημίας  στην πορεία όμως διαπιστώθηκε ότι  ο ιός δεν ‘’χαρίζεται’’ ούτε στους νεώτερους. Στη χώρα μας λήφθηκαν και μάλιστα πρωτοφανώς έγκαιρα τα περιγραφόμενα μέτρα και αυτή τη στιγμή έχουμε την αισιοδοξία και την ελπίδα ότι μπορούμε να αποφύγουμε – έστω και προσωρινά – την καταιγίδα και τη συμφορά που βιώνουν Ιταλοί, Ισπανοί και εσχάτως οι Αγγλο-Αμερικανοί.

Τα δικά μας τα γνωρίζουμε και απλώς αναμένουμε την εξέλιξη που θα δικαιώσει – ελπίζω - την αρχική μας επιλογή. Εφαρμόσαμε την  αρχαία ρήση ‘’κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν’’, που επιτυχώς έχει δοκιμαστεί και σε άλλες περιπτώσεις της ιατρικής και κυρίως στον καρκίνο. Τα υπόλοιπα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος.

Έρχομαι τώρα στις μεγάλες χώρες που προανέφερα, στις οποίες θα ήθελα να προσθέσω και δύο Σκανδιναβικές, που προσχηματικά επικαλούνται τις  ελευθερίες του ατόμου, αδιαφορώντας για την ίδια τη  ζωή του. Και μόνο η επίκληση του όρου ‘’ανοσία της αγέλης’’, αρκεί για τον χαρακτηρισμό των προθέσεων των υπευθύνων. Το γεγονός ότι τελικά αναγκάστηκαν να ανακρούσουν πρύμναν, κάνοντας τη γνωστή κυβίστηση, δεν εκπλήσσει πια κανένα, αφού η κίνησή τους αποτελεί εφαρμογή της παλιάς Παπικής πρακτικής , ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Έφθασαν δυστυχώς στο σημείο να αναφέρονται στο ενδεχόμενο να απολεσθούν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ζωές, σαν   συνέπεια της ‘’λογικής’’  του ‘’κοπαδιού’’. Το θέμα δεν είναι η χρησιμοποιούμενη ορολογία αλλά η αντιμετώπιση  των ανθρώπων σαν μιας νέας μορφής ‘’κοπαδοποίησης’’. Το χειρότερο δεν είναι ότι αυτά εξαγγέλλονται από παγκόσμιους ηγέτες αλλά ότι τα ανέχονται και σε μεγάλο βαθμό τα επικροτούν οι λαοί τους. Σε ανύποπτο χρόνο είχα γράψει – με την ευκαιρία κάποιων εκλογικών αναμετρήσεων που ανέδειξαν τους ηγέτες που αναφέρομαι – ότι η επιλογή των ηγετών με κλήρωση θα έδινε σίγουρα καλύτερα αποτελέσματα.

Ο Κόσμος ολόκληρος στερείται πλέον των ηγεσιών που απαιτούν οι δύσκολοι καιροί που ζούμε, για να μην πω ότι το σημερινό κατάντημα του Κόσμου είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ικανών ηγετών. Όταν οι λαοί αποδέχονται ηγεσίες τις οποίες οι ίδιοι χλευάζουν, μάλλον χρειάζονται τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων που θα ερευνήσουν το θέμα.  Τα δείγματα της ανικανότητάς τους τα έχουμε ζήσει και σε άλλα θέματα, όπως εκείνο του περιβάλλοντος και του μέλλοντος της ζωής του πλανήτη που μας φιλοξενεί και δεν αποτελεί άλλοθι η εκ μέρους τους επίκληση  της παραποίησης ή απόκρυψης των κρουσμάτων της Κίνας από την ηγεσία της. Δεν ξέρω αν μπορεί να αποτελεί  αποκούμπι η Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα καταστεί και αυτή μια ακόμα φρούδα ελπίδα. Τους φόβους που μας κυριεύουν ενισχύει η παντελής απουσία αλληλεγγύης εδώ και καιρό, με αποκορύφωμα τη Γερμανική εμμονή και τον μικρομεγαλισμό της Ολλανδίας και της Αυστρίας, ξεχνώντας πού έχουν οδηγήσει ανάλογες καταστάσεις τον Κόσμο ολόκληρο 80 μόλις χρόνια νωρίτερα.

           Τελικά, ύστερα από όλα αυτά, προκύπτει το ερώτημα αν αυτό που βιώνουμε αποτελεί  επιλεγμένη  μοναξιά ή απομόνωση.  Εκείνο όμως που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι μήπως η παγκόσμια αυτή  απομόνωση προστασίας των γερόντων εκθέσει σε πρόσθετους κινδύνους τους νέους μας και οδηγήσει  σε μια παγκοσμιοποίηση των υπέργηρων. Τόπο στα νιάτα λοιπόν, όσο είναι καιρός, γιατί αυτά μόνο μπορούν να δώσουν ελπίδα για το μέλλον του πλανήτη μας  . Οψόμεθα…. Ελπίζω!!!

Αντώνης

ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΑΔΕΡΦΙΑ

Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα ξανακουστεί – ύστερα από 80 χρόνια – το σύνθημα του  τίτλου μου και μάλιστα από το δικό μου στόμα. Ένα σύνθημα που κανένας δεν δέχτηκε να ακούσει όταν επιχειρούσα να αναφερθώ στον πόλεμο που έζησα στα παιδικά μου χρόνια. Με αντιμετώπιζαν με τη μόνιμη επωδό ‘’πάλι τα ίδια;‘’, δεν βαρέθηκες τα παραμύθια σου!!! Λυπάμαι ειλικρινά που τώρα   η πραγματικότητα επανέφερε το ίδιο σύνθημα στην επικαιρότητα.

Εδώ Λονδίνο , έλεγε το ραδιόφωνο και ακολουθούσαν πολλά άλλα λόγια που δεν καταλάβαινα στα έξι μου χρόνια, δεν θα ξεχάσω όμως ποτέ την προτροπή ‘’κουράγιο αδέρφια’’. Τα δύσκολα εκείνα χρόνια, με τον πατέρα μου στην Αλβανία, η μητέρα μου - με μένα και τον μικρότερο αδελφό μου μαζί της- ‘’βοηθούσε’’ σε ένα φιλικό αρχοντόσπιτο  έντιμων ανθρώπων της εποχής, το οποίο μας εξασφάλιζε το γεύμα της ημέρας και το ‘’κάτι τις’’ για τα παιδιά, όπως έλεγε η οικοδέσποινα. Στο σπίτι αυτό υπήρχε και ένα, ίσως το μοναδικό στην κωμόπολη ραδιόφωνο, που την ώρα της ειδικής εκπομπής άκουγαν οι πάντες. Στην ηλικία μου δυσκολευόμουν να καταλάβω πως έμπαινε μέσα σ’ αυτό το κουτί ο ομιλητής , γιατί έδειχναν τόσο ενδιαφέρον όλοι να ακούσουν τα όσα έλεγε και γιατί  επαναλάμβανε στερεότυπα το κουράγιο αδέρφια.

Όταν μεγάλωσα και άρχισα να καταλαβαίνω τι είναι το ραδιόφωνο και ότι αδίκως προσπαθούσα να ανακαλύψω τον τρόπο που ‘’τρύπωνε’’ μέσα ο εκφωνητής, συνειδητοποιούσα προοδευτικά και τα υπόλοιπα ερωτήματά μου. Ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος, οπότε το κουράγιο μας το έλεγαν οι γονείς μας και τελικά βγήκαμε σε ένα ξέφωτο, όμοιο του οποίου ελπίζω και εύχομαι να μην ξαναζήσει η χώρα μας. Με στερήσεις, φτώχια και κακομοιριά, αλλά κυρίως με μια έντονη αντιπαλότητα σε σημείο μίσους και ανάμεσα σε αδέλφια.

Μοναδική δυνατότητα της γενιάς μας ήταν να εξασφαλίσουμε στα παιδιά μας το ‘’ φαί ‘’ και την ελευθερία που είχαμε στερηθεί και εκεί φαίνεται ότι κάναμε το λάθος. Το σύνδρομο της στέρησης μας έκανε ανεξέλεγκτα ‘’γαλαντόμους’’ στα παιδιά μας, ίσως για να ξεπεράσουμε το δικό μα σύνδρομο και αυτό οδήγησε σε υπερβολές βλαπτικές τόσο στη σωματική υγεία όσο και  στον ψυχισμό και τη νοοτροπία της επόμενης γενιάς. Κάναμε τα παιδιά μας παχύσαρκα και αδιάφορα για τον τρόπο εξασφάλισης του άρτου ημών του επιούσιου. Θελήσαμε να τα ‘’αποστειρώσουμε’’ από τα δραματικά γεγονότα του πολέμου, σε σημείο να ενοχλούνται  αργότερα ακόμα και από την περιγραφή τους.

Αποστασιοποιημένος τώρα πια από όλα αυτά, είχα αρχίσει να δικαιολογώ τη στάση που ακολουθήσαμε όλοι μας, μέχρι πριν λίγο καιρό που μπήκαμε στον καινούργιο  ύπουλο πόλεμο με τον κορωνοϊό. Τώρα κατάλαβα ότι από το δικό μας κόμπλεξ, αφήσαμε τα παιδιά μας απροετοίμαστα – έστω και ψυχολογικά – σε σημείο να μην αντέχουν τις απλές υποδείξεις των ειδικών. Προσπαθούν έτσι λοιπόν να ξεγελάσουν τις αρχές στην τήρηση του μέτρου ‘’μένουμε σπίτι’’, ρισκάροντας την υγεία τους. Το κακό είναι ότι θέλησαν να τους μιμηθούν και κάποια συνομήλικά μου παλικάρια ‘’της φακής’’. Ίσως όμως και να τους είναι  δύσκολη η εφαρμογή του μέτρου, αφού είχαν κυριολεκτικά μετατρέψει τη  νύχτα σε μέρα και το σπίτι σε ένα απλό πέρασμα για ‘’ανεφοδιασμό’’ . Δεν φταίνε μόνο τα παιδιά αυτή τη φορά δεν φταίμε όμως  άμεσα ούτε  και εμείς [ η γενιά μου] αλλά και τα παιδιά μας. Για τους λόγους που εξήγησα, έτσι τα είχαμε ‘’γαλουχήσει’’ , άρα η ευθύνη μας πλέον μας ακολουθεί, , έστω και έμμεσα.

Για μένα, για μας τους παλαιότερους, δεν μπορεί να εξηγηθεί η  απειθαρχία και ενδεχόμενη δικαιολογία αδυναμίας παραμονής στο σπίτι. Θα το καταλάβουν όμως όταν πεισθούν ότι  δεν βοηθάει μόνο τους γονείς και παππούδες τους, αλλά και  αυτούς τους ίδιους  που  επίσης κινδυνεύουν. Τα παιδιά μας δεν είναι ανεύθυνα και σε όποιο βαθμό αυτό συμβαίνει  φταίει η ‘’ξεχαρβάλωτη’’ κοινωνία που - εμείς και πάλι - τους παραδώσαμε και συνεπώς καλό θα είναι να επανέλθουμε στο παλιό σύνθημα του σταθμού του Λονδίνου.

Κουράγιο αδέρφια, φίλοι, παιδιά μας, μπόρα είναι και θα περάσει, αν κάνουμε όλοι μας λίγη ακόμα υπομονή και μείνουμε στα σπίτια μας. Νέοι είστε και θα έχετε όλον τον καιρό μπροστά σας να επαναλάβετε τις τελευταίες σας συνήθειες. Είμαι δε βέβαιος ότι  οι συνθήκες που θα προκύψουν θα αλλάξουν πολλά δεδομένα και ίσως  και αυτά βρεθούν στην παλιότερη  μας θέση, να μην αποδέχονται τις διηγήσεις τους, οι νεότερες γενιές.  Σφαίρα είναι και γυρίζει η ζωή. Αντώνης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΑΛΑ

Είναι μια από τις λίγες φορές που καταφεύγω στη χρήση ξένων κειμένων. Αυτή τη φορά αξίζει τον κόπο, όπως θεωρώ σημαντικές και τις παρατηρήσεις μου και θα χαρώ να έχω τα όποια σχόλιά σας.

Διαβάστε το καλά και αν χρειαστεί πολλές φορές. Είναι τόσο ρεαλιστικό όσο κανένα άλλο από όσα γράφονται και λέγονται τελευταία από αρμόδιους, υπεύθυνους αλλά  κυρίως ανεύθυνους. Το έζησα προσωπικά στα χρόνια του πολέμου και της κατοχής -σαν παιδί- και ξέρω καλά τι σας λέω.  Ξανάρθε όμως με άλλη μορφή και δυστυχώς πριν προλάβω  να φύγω και προσπαθώ να κρυφτώ στο λαγούμι μου, γιατί αγνοώ  τη μορφή του για να το αποφύγω, όχι για μένα αλλά για το κοινωνικό σύνολο. Η γενιά μου το αντιμετώπισε με  υπομονή, έδειξε αλληλεγγύη και παρόλα αυτά άργησε πολύ να ξεφύγει τις συνέπειες του, αν τελικά  τις ξέφυγε , αλλά δεν τις ξέχασε ΠΟΤΈ. Ίσως γιατί πίστεψε κάποιους που υποσχέθηκαν να τη ‘’σώσουν’’ , ενώ απλώς εξαγόρασαν τις  ανάγκες της, δημιουργώντας περιουσίες και τη ‘’νέα’’ μεταπολεμική τάξη. Ελπίζω και εύχομαι αυτή τη φορά οι νεότεροι να λειτουργήσουν ορθότερα για  να το ξεπεράσουν και να το ξεχάσουν σύντομα.

Προσγειωθείτε στην νέα πραγματικότητα και αποδεχθείτε το νέο που θα προκύψει, δείξτε αλληλεγγύη, υπομονή και καρτερικότητα. Μπορεί να είναι και καλύτερο από την ψευδαίσθηση που  θεωρήσαμε ή μας έπεισαν ότι ήταν ευτυχία, μόνο και μόνο επειδή κολάκευε τη φαιδρή  αλαζονεία και τη ματαιοδοξία μας. Εύχομαι να περιοριστούν στο ελάχιστο οι ‘’παράπλευρες’’ απώλειες χρήσιμων ανθρώπων και γιαυτό προσέχετε, ενεργώντας με  λογική και εφαρμόζοντας τους κανόνες που υποδεικνύουν οι ειδικοί επιστήμονες. Μην ακούτε τα συνθήματα  που κυκλοφορούν  από εκείνους που, βλέποντας ότι χάνουν την πελατεία τους και τη γη κάτω από τα πόδια τους, δεν ξέρουν τι λένε . Υγεία και καλή τύχη σε όλους σας. Αντώνης Ταρνανάς

ΙΣΩΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΑ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΙΡΟ!



        > ΞΑΦΝΙΚΑ…

         > Ξαφνικά οι δρόμοι νέκρωσαν, οι πόλεις σιώπησαν, τα σπίτια έγιναν φυλακές.
        >
        > Ξαφνικά όλα αυτά που θεωρούσαμε πως είναι σπουδαία, πως μας δίνουν αξία, κύρος, λόγο ύπαρξης, έγιναν μικρά, έγιναν ασήμαντα.
        >
        > Ξαφνικά η υγεία μας, που θωρούσαμε δεδομένη εφόσον δεν είχαμε κανένα πρόβλημα, μας ανησυχεί, έγινε το πολυτιμότερο κομμάτι της ύπαρξής μας.
        >
        > Ξαφνικά οι άνθρωποι που αγαπάμε, οικογένεια, συγγενείς, φίλοι, εραστές, μας τρόμαξαν!
        >
        > Ξαφνικά η ελευθερία χάθηκε και μαζί της πολύτιμος χρόνος, βιαζόμαστε.
        >
        > Ξαφνικά οι μάσκες που φορούσαμε στην προσπάθειά μας να είμαστε κάποιοι άλλοι, αντικαταστάθηκαν με άλλες, τόσο ταπεινές μα τόσο σημαντικές.
        >
        > Κοιτάζω τα ντουλάπια μου γεμάτα από πράγματα που θεωρώ πολύτιμα. Κοιτάζω τα αμέτρητα παπούτσια, τσάντες, αξεσουάρ, καλλυντικά, αρώματα, είδη περιποίησης, είναι τόσα πολλά. Όμως το βλέμμα μου σταματά σ’ένα μπουκάλι φθηνό οινόπνευμα και σ’ ένα αντισηπτικό χεριών, είναι τα πιο πολύτιμα.
        >
        > Τι θα φορέσω σήμερα; Σκέφτομαι καθώς εξετάζω αναποφάσιστη την παραφουσκωμένη ντουλάπα μου που αναστενάζει. Τι σημασία έχει τι θα φορέσω, αφού κανείς δεν βρίσκεται στους δρόμους να με θαυμάσει;
        >
        > Τι κραγιόν να επιλέξω; Τα κοιτάζω στην σειρά, είναι τόσα πολλά, διαφορετικά, με όμορφα χρώματα. Όμως το βλέμμα μου καρφώνεται σε μια χειρουργική μάσκα των 0.50 λεπτών και αντιλαμβάνομαι πως καμία σημασία δεν έχει τι κραγιόν θα φορέσω, η μάσκα θα κρύψει τα πάντα, είναι πιο πολύτιμη.
        >
        > Αλήθεια τι φωτογραφία θα αναρτήσω σήμερα στα social media; Να παριστάνω την χαρούμενη, την επιτυχημένη, την σπουδαία, την όμορφη, την ευτυχισμένη, την πολυταξιδεμένη, την πλούσια, την διάσημη ή να επιδείξω πόσο ωραίο σπίτι έχω, πόσους φίλους, ότι διασκεδάζω στα πιο ωραία μέρη, ότι είμαι η εκλεκτή; Ποια απο όλες να αναρτήσω;
        >
        > Η μάσκα είναι πολυτιμότερη.
        >
        > Η μάσκα τα υποβαθμίζει όλα.
        >
        > Είμαι φυλακισμένη, δεν μπορώ να βγω έξω, να με δουν, να με θαυμάσουν, ίσως και να ζηλέψουν. Αυτός δεν είναι ο σκοπός; Τώρα όμως είναι άχρηστα, δεν έχουν καμία αξία, δεν μου χρειάζονται, βολεύομαι με μια απλή φόρμα, αρκεί να είναι καθαρή, με την πιζάμα μου, βολεύομαι με το αντισηπτικό μου, βολεύομαι με το θερμόμετρό μου, είμαι ευτυχισμένη που δείχνει μόνιμα 36,5, που δεν βήχω, που δεν αισθάνομαι κατάπτωση, που είμαι καλά.

        Δεν υπάρχει πια κανένας λόγος να τραβήξω φωτογραφίες και να τις αναρτήσω, κανείς δεν ενδιαφέρεται πως δείχνω, τι φοράω, πόσο καλά περνάω. Το πολύ να αναρτήσω μια φωτογραφία με μάσκα που θα κρύβει το μισό μου πρόσωπο περνώντας το μήνυμα «Να, εγώ προσέχω, το ίδιο να κάνετε κι εσείς» και όχι «Να, δείτε πόσο λαμπερή, όμορφη και ευτυχισμένη είμαι»
        >
        > Μήπως η πανδημία ήρθε για να υπενθυμίσει τις αξίες της ζωής, να δώσει μαθήματα;
        >
        > Μήπως ήρθε να μας δείξει πόσο λάθος κάνουμε να πιστεύουμε πως η υπερκατανάλωση της ύλης είναι ευτυχία, πως η κοινωνική μας θέση στα πιο ψηλά σκαλοπάτια είναι το ζητούμενο, πως η διασημότητα είναι δείγμα επιτυχίας, πως ο πλούτος είναι σκοπός, πως επειδή έχεις πολλούς followers στο instagram είσαι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος;
        >
        > Ξαφνικά δισεκατομμυριούχοι και φτωχοί έχουν κάτι κοινό. Μοιράζονται τον ίδιο φόβο, την ίδια έλλειψη ελευθερίας, την ίδια ανασφάλεια.
        >
        > Ξαφνικά δεν έχει σημασία πού μένεις. Σε έπαυλη, θαλαμηγό, διαμέρισμα, παράγκα; Κινδυνεύεις το ίδιο, είσαι φυλακισμένος.
        >
        > Ξαφνικά δεν έχει σημασία αν είσαι βασιλιάς ή υπήκοος, αν είσαι πρωθυπουργός ή απλός πολίτης, πολιτικός, διάσημος ηθοποιός, μοντέλο, επιχειρηματίας, υπάλληλος, ζητιάνος, μορφωμένος, αμόρφωτος. Κινδυνεύεις το ίδιο. Είσαι φυλακισμένος.
        >
        > Ξαφνικά αναθεωρείς όλα όσα πίστευες πως είναι σημαντικά. Τελικά δεν είναι. Σημαντικό είναι ένα μπουκαλάκι οινόπνευμα, μια χειρουργική μάσκα. Σημαντικά είναι να έχεις ανθρώπους να σε νοιάζονται. Σημαντικό είναι να μπορείς να βγαίνεις από το σπίτι σου, να μπορείς να χαιρετάς ανθρώπους, πολύ περισσότερο, να αγκαλιάζεις. Σημαντικό είναι να απολαμβάνεις τον έρωτα, την αγάπη. Σημαντικό δεν είναι τί φοράς, πού και τί τρως, ποιός είσαι.

        Σημαντικό είναι ότι υπάρχεις, σε νοιάζονται, είσαι υγιής, είσαι ελεύθερος.
        >
        > Μήπως ο ιός ήρθε να διδάξει; Μήπως ήρθε να μας θυμίσει τί πραγματικά είναι πολυτιμότερο; Μήπως ήρθε να μας πει ότι είμαστε περαστικοί, ότι δεν θα ζήσουμε αιώνια, ότι δεν είμαστε εμείς το Σύμπαν;
        >
        > Μήπως ήρθε να μας πει πως προσκυνούμε ανθρώπους που πέρα από την επίδειξη -τύπου Καρντάσιαν- δεν προσφέρουν τίποτε ουσιαστικό, όπως προσφέρουν όλοι αυτοί οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό που είναι οι πραγματικοί ήρωες και που αξίζει να υποκλινόμαστε μπροστά τους;
        >
        > Μήπως είναι καιρός να εστιάσουμε στις πραγματικές αξίες ζωής, στους αξιόλογους ανθρώπους, τους σοφούς, τους στοχαστές, τους πνευματικούς και όχι σε εκείνους που παριστάνουν τους σπουδαίους επειδή έχουν πολλούς followers ή επειδή βγαίνουν στην τηλεόραση;
        >
        > Μήπως η υπερβολική αίσθηση σπουδαιότητας για τον εαυτό μας, καλλιεργεί φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, εξυπνάδας, ομορφιάς ή ιδανικής αγάπης, που απαιτούν υπερβολικό θαυμασμό και ιδιαίτερη μεταχείριση;
        >
        > Μήπως ο υπερκαταναλωτισμός και υπεραυτοθαυμασμός, ξεπεράστηκαν στην κρίση;
        >
        > Μήπως ο ιός εκτός από «δολοφόνος» είναι τελικά και «διδάσκαλος;»
        >
        > Μήπως ήρθε για να μας κάνει να αναθεωρήσουμε πράγματα και ιδέες;
        >
        > Μήπως τίποτε δεν είναι τυχαίο τελικά;
        >
        > Ξαφνικά, ανακαλύψαμε ότι δεν είμαστε οι βασιλιάδες που πιστεύαμε...
        >
         Χρυσηίδα Δ.

ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΗΘΙΚΗ;

Η αδυναμία ανταπόκρισης στις αυξημένες ιατρικές ανάγκες της εποχής, καθιερώνει  νέους  κανόνες ‘’ηθικής’’ , υποχρεώνοντας  τους γιατρούς να γίνουν  επίορκοι στον Νόμο του Ιπποκράτη, επιλέγοντας σε ποιους θα χαρίσουν ή θα στερήσουν τη ζωή. Επανέρχεται ‘’πλαγίως’’ η άποψη ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, που καθιέρωσε και τα Παπικά συγχωροχάρτια  του Μεσαίωνα. Δηλώνεται ότι το γεγονός  δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά επιταγή των συνθηκών, τουλάχιστον για την Ιταλία και την Ισπανία, που εφαρμόστηκε. Στη χώρα μας, η επιστημονική ομάδα και η πολιτική ηγεσία της , δηλώνουν ότι , με τα λαμβανόμενα μέτρα, αυτό κυρίως προσπαθούν να αποτρέψουν. Δεν μπορώ να αντιληφθώ πώς είναι δυνατό , ένας άνθρωπος που ζει και υπάρχει μόνο για να σώζει ζωές, να καλείται να παίξει το ρόλο του δημίου. Δεν αμφισβητώ βέβαια τις αγαθές προθέσεις των αρμοδίων και υπευθύνων, είμαι όμως βέβαιος ότι τελικά αυτό θα το καθορίσουν οι πραγματικές συνθήκες που κανείς μας δεν μπορεί να προβλέψει αν θα  ‘’ μείνει  στο σπίτι ‘’  και η ηθική !!!

  Το ερώτημα της επιλογής τέθηκε ήδη στην πράξη και το γεγονός ότι ΟΛΟΙ οι άνθρωποι – ασχέτως καταγωγής, φύλου ή χρώματος - έχουν την ίδια υπαρξιακή σημασία  , επιβάλλει και ίδια αντιμετώπιση. Το αντίθετο αποτελεί βαρβαρότητα και υιοθετεί το  παλιό ιδεολογικό ερώτημα ‘’περί κοινωνικής απελευθερωτικής οντολογίας’’. Το ερώτημα δεν είναι  ρητορικό και  αποτελεί ίσως μια έμμεση  αμφισβήτηση της χριστιανικής και όχι μόνο άποψης  για τη Θεία  προέλευση  της ζωής.

Χωρίς να συντάσσομαι με εκείνους που αρνούνται στη γυναίκα αδιακρίτως το δικαίωμα διακοπής της κύησης, πιστεύω ότι οδηγούμαστε σε προωθημένες σκέψεις παραχώρησης  του ίδιου δικαιώματος και σε τρίτους, να παίρνουν αντίστοιχες αποφάσεις για τη διακοπή της ζωής, κατ΄επιλογήν!!! Εκείνο δε που φοβάμαι περισσότερο εντοπίζεται στη λέξη τρίτους. Ποιοι θα είναι αυτοί και με ποια κριτήρια θα αποφασίζουν; Ελπίζω  να μην επιλεγούν πολιτικο-οικονομικά κριτήρια και κυρίως να μην αφεθεί το θέμα  στις ιδεοληψίες της όποιας εξουσίας. Κάποιες κομματικές ομάδες [με μεγάλη συμμετοχή γερόντων] έχουν εκφράσει στο παρελθόν την απαξία τους προς τους γηραιούς ανθρώπους, με τη δικαιολογία ότι διακατέχονται από συντηρητισμό και σκουριασμένες ιδέες, ενώ στο παρελθόν ακούστηκαν απόψεις ότι το πρόβλημα για το ασφαλιστικό εντοπίζεται στη μακροζωία. Δεν το είπαν ακριβώς έτσι αλλά ότι ‘’ η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αποτελεί το μελλοντικό  πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος ’’.

  Ιδού λοιπόν μια ευκαιρία και ίσως πεδίον δόξης λαμπρόν, που θα αποτελέσει και την απαρχή δημιουργίας της νέας ‘’κάστας’’ άνοσων και άτρωτων οργανισμών, που θα  καθορίσουν ίσως  τη νέα τάξη των προνομιούχων, αφού θα υπερέχουν βιολογικά.    Ανάλογα πειράματα δοκιμάστηκαν ήδη και στο παρελθόν με διάφορα προσχήματα, κυρίως πληθυσμιακά και οικονομικά. Στην Κίνα ονομάστηκε οικογενειακός προγραμματισμός ή άλλως  πολιτική του ενός παιδιού , που τελικά  οδήγησε στην αύξηση των αμβλώσεων με επιλεκτικά κριτήρια του φύλου. Οι προοδευτικοί υποστηρικτές της Δύσης , έκαναν ότι δεν κατάλαβαν τίποτα και με τρομάζει η σκέψη ότι θα κάνουν το ίδιο και με τις επιλεκτικές θυσίες  στον σημερινό  βωμό  του κορωνοϊού.

Μήπως έφθασε ο καιρός  να πάρουν θέση επί του θέματος, όχι μόνο οι σημερινοί αλλά και οι ‘’αυριανοί’’ γέροντες, τα νιάτα των οποίων δεν τους αφήνουν να αντιληφθούν ότι ο χρόνος τρέχει για όλους γρήγορα; Ας σημειώσουν ότι οι σημερινοί γέροι έζησαν για να φθάσουν ως εδώ, ενώ οι νέοι δεν γνωρίζουν ακόμα τις ενδεχόμενες μελλοντικές επιλογές και τα κριτήριά που θα τους επιβληθούν . Ευελπιστώ ότι θα τύχω κάποιας απάντησης από τους αναγνώστες του παρόντος – νέους και γέρους – τουλάχιστον για την τιμή των όπλων. Ας μην τα περιμένουμε όλα από τον ηρωικό κ. Τσιόδρα και  τις δηλούμενες αντίθετες κυβερνητικές προθέσεις. Η ανθρώπινη μοίρα πολλάκις αποφασίζεται ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων, αν δεν  πεισθούν τα κέντρα των αποφάσεων ότι ‘’ δικαιούμεθα δια να ομιλούμε’’ και εμείς οι ταπεινοί ‘’υπήκοοι’’ και όχι μόνο υπάκουοί τους !!! . Αντώνης Ταρνανάς

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ

Ο γειτονικός μας πλανήτης -το ολόγιομο φωτεινό φεγγάρι- αποτελούσε ανέκαθεν συντροφιά των ρομαντικών ανθρώπων και στόχο ‘’κατάκτησης’’ ή προσέγγισης της επιστήμης. Το φεγγαράκι μου λαμπρό αποτέλεσε και τη μοναδική φωτεινή αχτίδα στο γενικότερο  έρεβος  της γενιάς μου και ίσως το πρώτο ποίημα των παιδικών μου χρόνων. Η πρώτη μας επαφή με τη σεληνιακή πραγματικότητα ξεκίνησε από το θέατρο σκιών, όταν ο Καραγκιόζης ‘’αποτόλμησε’’ το μεγάλο αυτό ταξίδι, χωρίς όμως αυτό να απομυθοποιήσει τις αμέτρητες φαντασιώσεις μας, για τον τακτικό  νυχτερινό μας επισκέπτη.

Αργότερα έφθασε και σε μας  ο Ιούλιος Βερν με το έργο του από τη Γη στη Σελήνη, που εμπλούτισε τη φαντασία μας, χωρίς όμως να επηρεάσει στο ελάχιστο τη ρομαντική μας διάθεση για τον  πλανήτη. Πόσοι και πόσοι έρωτες δεν πλέχτηκαν κάτω από το φως του φεγγαριού και πόσοι καλλιτέχνες δεν ασχολήθηκαν μαζί του. Από τον Μπετόβεν με τη σονάτα του υπό το σεληνόφως, μέχρι το ‘’κίτρινο’’ φεγγάρι που ζωγράφισε ο Δημήτρης  Χορν, στο πλακιώτικο ταβερνάκι, στην ελληνική ταινία κάλπικη λίρα. Η λίρα αποδείχτηκε κάλπικη αλλά η ρομαντική διάθεση για το φεγγάρι παρέμεινε αληθινή.

 Τον Ιούλιο του 1969 οι ρεαλιστές  Αμερικανοί αποφάσισαν να ‘’σπάσουν’’ κάθε προηγούμενη ρομαντική διάθεση και πάτησαν στο φεγγάρι. Έκτοτε, η μόνιμη φράση που συνοδεύει  τον ευγενικό μας φωτεινό γείτονα, είναι αυτό που είδαμε στην τηλεόραση και μας περιέγραψαν έντονα οι πρώτοι επισκέπτες του, Άρμστρονγκ και Όλντριν, το ‘’νεκρό’’ σεληνιακό τοπίο. Η φράση αυτή λοιπόν αποτελεί την απόλυτη και  μοναδική περιγραφή ενός τοπίου χωρίς  καμιά ένδειξη ή ακόμα και ελπίδα ζωής. Ίσως αυτός να είναι και ο κύριος λόγος που έκτοτε η επιστήμη περιόρισε τις επισκέψεις αλλά και τις βλέψεις της σ’ αυτόν τον πλανήτη!!!

Θα με ρωτήσετε εύλογα, γιατί τα αναφέρω όλα αυτά το έτος  2020, αφού ελάχιστα απασχολούν ακόμα και την επιστήμη. Ο λόγος είναι ένας και μοναδικός και τον αναλύω, όσο μπορώ διεξοδικότερα, στη συνέχεια του κειμένου μου:

Με την εξαγγελία των πρώτων μέτρων της Κυβέρνησης και τις υποδείξεις των ειδικών επιστημόνων για την προστασία από τον κορωνοϊό, ακολούθησα πιστά τις εντολές και κλείστηκα στο σπίτι μου. Το έκανα τόσο  γιατί  -λόγω ηλικίας- ανήκω στις ευπαθείς ομάδες όσο  και επειδή από χαρακτήρα πιστεύω και εφαρμόζω τις οδηγίες της πολιτείας και των ειδικών. Δεν με επηρέασε ποτέ ο χαρακτηρισμός μου ως συντηρητικού – διότι γνωρίζω ότι δεν είμαι –  θεωρώ όμως ανηθικότητα και βλακεία κάθε προσπάθεια να το παίξω ‘’επαναστάτης χωρίς αιτία’’ . Δεν το έκανα  ούτε από δειλία, αφού στα παιδικά μου χρόνια έζησα πολέμους , πείνα και είδα αμέτρητους νεκρούς και έχω εξοικειωθεί με ανάλογες δυσκολίες και στο κάτω-κάτω, στην ηλικία μου δεν κινδυνεύουν οποιαδήποτε μελλοντικά μου σχέδια. Το έκανα διότι το αντίθετο θα στρεφόταν σε βάρος τόσων συνανθρώπων μου, σε μια εποχή που οφείλουμε όλοι μας να δείξουμε αλληλεγγύη για να προστατεύσουμε την κοινή μας μοίρα από τον  εχθρό που μας απειλεί χωρίς καμιά διάκριση. Είδα καθαρά αυτή την ανησυχία στα μάτια του Καθηγητή κ. Τσιόδρα στη χθεσινή συνέντευξή του και κατάλαβα ότι πρέπει να δράσουμε αμέσως, για να ξεπεράσουμε και αυτόν τον πόλεμο, που διεξάγεται με όπλα άγνωστα και ύπουλα, που δεν μας αφήνουν πολλές επιλογές, ρισκάροντας ακόμα και την   επιβίωσή μας!!!

Προγραμμάτισα λοιπόν από χθες επακριβώς, την ώρα και τον τρόπο που θα ανοίξω την εξώπορτα του διαμερίσματός μου, ύστερα από 10 συνεχείς ημέρες αυτοπεριορισμού. Βγήκα από το διαμέρισμά μου στις οχτώ το πρωί και ακολούθησα διαδρομές που δεν παρουσίαζαν μεγάλες ανηφόρες – για να τα καταφέρω – και περπάτησα αρκετά. Μοναδική μου φροντίδα ήταν να αποφύγω κάθε άνθρωπο στο διάβα μου ή αν δεν το μπορέσω να αλλάξω διαδρομή ή να ‘’κρατήσω’’ τις αποστάσεις.

Σας πληροφορώ λοιπόν ότι δεν συνάντησα και δεν διέκρινα  κανένα μέσα στο οπτικό μου πεδίο και αυτό μου προκάλεσε έντονα την απόφαση να παρατείνω τη διάρκεια του ‘’περιπάτου’’ μου, χωρίς και πάλι αποτέλεσμα. Η αντοχή μου έφθανε στα όριά της και αποφάσισα να επιστρέψω στο σπίτι μου, ρίχνοντας μια τελευταία ματιά – χωρίς διαφοροποίηση - πριν κλείσω πίσω μου την πόρτα, διότι δεν ξέρω πότε θα επαναλάβω το ‘’ταξίδι’’ μου.

Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός του περιπάτου μου σαν ταξίδι, διότι μου θύμισε εκείνο των Αμερικανών στη Σελήνη. Αν δεν υπήρχαν τα σπίτια και κάποια γαυγίσματα των σκύλων της γειτονιάς που ενοχλήθηκαν ενδεχομένως από το πέρασμά μου από την περιοχή , θα έμενα με την εντύπωση ότι ξαφνικά βρέθηκα σε τοπία ακατοίκητων περιοχών της Σελήνης.

  Επιστρέφοντας στο σπίτι, απολύμανα τα χέρια μου, έβγαλα τα παπούτσια μου στο μπαλκόνι , κρέμασα το πανωφόρι μου σε μια άκρη εκτός της ντουλάπας και αφού απολύμανα εκ νέου και σαπούνισα επίμονα τα χέρια μου , σκέφθηκα να καταγράψω τις παρούσες εντυπώσεις μου. Δεν το έκανα για να βρω θαυμαστές της συγγραφικής μου δεινότητας αλλά αποκλειστικά και μόνο μιμητές του τρόπου ενεργείας μου στον περίπατο. Δεν σας κρύβω ότι με ενθάρρυνε  πολύ ή – επί τέλους – συμμόρφωση των συνανθρώπων μας με τις μοναδικές εντολές που αφήνουν ελπίδες  περιορισμού των συνεπειών της λαίλαπας που βρήκε τον πλανήτη μας.  Αυτά όλα συνέβησαν βέβαια σε μια επαρχιακή κωμόπολη που ζω μόνιμα τα τελευταία πολλά χρόνια, οι κάτοικοι της οποίας δεν διαφέρουν πολύ σε νοοτροπία από αυτούς που μέχρι χθες καυτηρίαζα. Θέλω  να πιστεύω πως κάτι αρχίζει να αλλάζει και στη χώρα μας. Αντώνης

ΑΣΤΟΧΑΣΤΟΙ,ΞΕΡΟΚΕΦΑΛΟΙ ΚΑΙ ''ΑΜΟΡΑΛΙΣΜΟΣ''

Ασχολήθηκα κατά κόρον με αστόχαστους νέους, οι οποίοι ρισκάρουν – νομίζοντας εκ του ασφαλούς ότι λόγω της ηλικίας τους δεν κινδυνεύουν από τον κορωνοϊό - και δεν τηρούν τους αναγκαίους κανόνες υγιεινής. Έτσι λοιπόν αγνοούν τις υποδείξεις των ειδικών και το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Δεν  είχα όμως υπολογίσει  τον παλιμπαιδισμό και την ξεροκεφαλιά των γηραιότερων που , ευρισκόμενοι με το ένα πόδι στο λάκκο, τους μιμούνται!!! Κρίμα στην εμπειρία τους και την προστασία που οφείλουν  να παρέχουν στα νεώτερα μέλη τους, όπως πράττουν τα τόσο υποτιμημένης νοημοσύνης λοιπά είδη του ζωικού βασιλείου.

Με όλα αυτά που συμβαίνουν τελευταία επιβεβαιώνεται ότι  ο άνθρωπος είναι το αγριότερο θηρίο. Γιατί έχει πάθη, κακία, μίσος ,φθόνο, εγωισμό, αλαζονεία, ιδιοτέλεια και  απληστία . Έχει και μυαλό ,που δεν έχουν τα άγρια θηρία, ή τουλάχιστον  διαθέτουν σε  μικρότερο βαθμό. Και μηχανεύεται χίλιους δύο τρόπους και μεθόδους για να ικανοποιήσει τα πάθη και την ξεροκεφαλιά του . Θεωρεί τον εαυτό έξυπνο, που ‘’καταφέρνει’’ να ξεγελάσει τους αρμόδιους και να αποφύγει τις υποδείξεις τους. Αυτό το πετυχαίνει τις περισσότερες φορές προκαλώντας πόνο στους συνανθρώπους του ή ακόμα και τον όλεθρο! Έτσι, λοιπόν, από τα θηρία, τις τίγρεις και τα λιοντάρια μπορείς να ξεφύγεις και να γλιτώσεις τη ζωή σου επιστρατεύοντας την εξυπνάδα σου. Από τον άνθρωπο που με τις πράξεις του οδηγεί στον αφανισμό σου, γιατί εκεί τελικά θα καταλήξει, είναι αδύνατο να ξεφύγεις, αγνοεί όμως ότι  δεν θα πέσει και ο ίδιος  στις παγίδες που στήνει.

Ειλικρινά λυπάμαι που υιοθετώ ανάλογες απόψεις , αλλά δεν βρίσκω άλλο τρόπο για να δικαιολογήσω τη συστηματική αδιαφορία  για το κοινωνικό σύνολο, που  επαληθεύει το ανέκδοτο για την κατσίκα του γείτονα. Την άποψη αυτή βεβαιώνει απόλυτα χθεσινοβραδινή συνέντευξη στον Σκάι ,ενός Έλληνα γιατρού από ιταλικό νοσοκομείο με τα περισσότερα θύματα. Εκεί  γίνονται σημεία και τέρατα, διότι  με την αδιαφορία των ανθρώπων η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο της επιστήμης, αφού ξεπέρασε της υλικοτεχνικές της δυνατότητές , που δεν μπορούν να είναι απεριόριστες.

Συγκρατώ την απάντηση του γιατρού ότι ειδικά συμβούλια αποφασίζουν ποιους θα σώσουν και ποιους θα ‘’εγκαταλείψουν’’ να πεθάνουν από ασφυξία. Το γεγονός θυμίζει το  έθιμο απονομής χάρης  σε μια γαλοπούλα εν όψει των Ευχαριστιών, από τον Πρόεδρο των  ΗΠΑ. Στην ερώτηση της δημοσιογράφου για τα κριτήρια επιλογής, η απάντηση ‘’κεραυνός’’ ήταν μεταξύ γέρων και μεσηλίκων φροντίζουμε τους δεύτερους. Εγώ θα πρόσθετα ότι και αυτό το μέτρο είναι προσωρινό διότι κανένας δεν γνωρίζει που θα φθάσουμε και πως θα εξελιχθεί η κατάσταση. Ίσως επιβληθούν και άλλα, πολύ πιο κτηνώδη συστήματα, προσιδιάζοντα στις συνθήκες ζούγκλας που βιώνει η σημερινή ανθρωπότητα.

Ελπίζω και εύχομαι οι σκέψεις αυτές να αποτελούν έναν κακό εφιάλτη και οι άνθρωποι  – έστω την 12^η –  να σοβαρευτούν και να κατανοήσουν που οδηγούμαστε από δική μας απερισκεψία και όχι μόνο !!!  Αντώνης

Ο ΓΥΑΛΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Οι μέρες που ζούμε μου φέρνουν στο νου θύμισες παλιές και δυσάρεστες που οχτώ δεκαετίες τώρα προσπαθώ να ξεχάσω αλλά η ίδια η ζωή δεν με αφήνει. Ξαναζώ στα γεράματά μου καινούργιες ακραίες περιπέτειες, που αποτελούν μια πιο σύγχρονη μορφή πολέμου, με κύριο κοινό στοιχείο την παγκοσμιότητά του. Όλος ο Κόσμος είναι ανάστατος με τον κορωνοϊό,  τον οποίο προσπαθούμε να αποφύγουμε, όπως κάναμε τότε με τους Ιταλούς και Γερμανούς  και στη συνέχεια με τον αδελφοκτόνο εμφύλιο. Η χώρα είχε τότε πάρα πολλά θύματα όπως φοβάμαι  ότι θα έχει και τώρα.

Η διαφορά των δυο καταστάσεων έγκειται στο γεγονός ότι η κοινωνία έχει εξελιχθεί και υπάρχουν περισσότερα μέσα για την αντιμετώπισή του κινδύνου , δίνοντας και στον λαό κάποιες ευκαιρίες να ‘’κρυφτεί’’ και να ξεφύγει. Υπάρχει όμως και μια βασική διαφορά, που προκύπτει από την πρόνοια αυτοπροστασίας της ίδιας της  φύσης, δείχνοντας μια προτίμηση στους γέρους και τους  ‘’λαβωμένους’’, όπως προκύπτει από τις επιστημονικές στατιστικές, σε αντίθεση με τους πολέμους που είχαν αντίθετες επιλογές. Εδώ λοιπόν υπεισέρχεται και ο παράγοντας του ‘’χάσματος’’ των γενεών και  οι νέοι μας – καλυπτόμενοι πίσω από την επιστημονική αυτή βεβαιότητα- και προβάλλοντας μια ‘’πλαστή’’ λεβεντιά και γενναιότητα, απειθαρχούν στην εφαρμογή των μέτρων προστασίας, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο ενίοτε φιλικά και ανιόντα συγγενικά τους πρόσωπα. Είμαι βέβαιος ότι δεν το κάνουν συνειδητά – όπως έχω ξαναγράψει – αλλά παρασυρμένοι από μια  κακώς εννοούμενη σύγχρονη ‘’προοδευτική’’ νοοτροπία, που δεν τρέφει  ιδιαίτερη εκτίμηση  στη διατήρηση της παραδοσιακής δομής της οικογένειας. Επειδή ουδέν κακό αμιγές καλού, ο πόλεμος αυτός ίσως συμβάλει στη δημιουργία νέων προτύπων και πιθανώς στην επαναφορά κάποιων δοκιμασμένων στερεοτύπων του παρελθόντος.

Η εισαγωγή αυτή μου έφερε στο νου το αυτοβιογραφικό έργο  του Τ. Ουίλλιαμς , ‘’Ο Γυάλινος Κόσμος’’, με τις αιώνιες αδυναμίες της κοινωνίας μας, που συντάραξε τον κόσμο, μόλις αυτός έβγαινε από τη δύνη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Δεν βοήθησε όμως  στη διόρθωσή τους, γιατί ο άνθρωπος από τη φύση του ξεχνά εύκολα και αποφεύγει να παραδειγματίζεται από τα λάθη και τις αβλεψίες του. Το ίδιο κάνει και τώρα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στους άλλους, αρκούμενος στον εαυτούλη και το βόλεμά του και αντιδρά  καμιά φορά όταν είναι πολύ αργά. Δεν πρέπει όμως ποτέ να διαφεύγει της προσοχής μας ότι κάθε μας πράξη ή παράλειψη έχει το κόστος και τις συνέπειές της, που πολλές φορές είναι ανεπανόρθωτες. Για μια φορά ακόμα η κοινωνία θα πληρώσει το τίμημα της αστόχαστης δράσης της, παρά το γεγονός ότι για πρώτη ίσως φορά η επίσημη πολιτεία προσπάθησε για το καλύτερο . Τίποτα όμως δεν γίνεται χωρίς την προσωπική ευθύνη και συμμετοχή όλων μας, που τις περισσότερες φορές αντιδρούμε μόνο από αρνητισμό και προκατάληψη.

Αυτά είχε κατά νου και η αείμνηστη Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, με τον δικό της ‘’γυάλινο κόσμο’’ που παραθέτω αυτούσιο. Ζητούσε τη απαραίτητη δύναμη για να κάνει τις αναγκαίες αλλαγές, φθάνοντας στην επιλογή να τον σπάσει, για να μπορέσει να δημιουργήσει μια κοινωνία αλλιώτικη. Τελικά δεν τα κατάφερε, γιατί κανένας μόνος δεν μπορεί να αλλάξει νοοτροπίες νοσηρές που μας ταλανίζουν διαρκώς. Μας έπεισε όμως ότι ο κόσμος που ζούμε είναι γυάλινος και ίσως έχουμε μια μοναδική δυνατότητα να τον αλλάξουμε και να τον κάνουμε καλύτερο, να τον σπάσουμε. Όσο για την τελευταία στροφή του ποιήματος της που αναφέρεται στη γυναίκα, παρά τις ενδεχόμενες προσωπικές μου αντιρρήσεις, δεν μπορώ να αμφισβητήσω την γυναικεία αυτογνωσία της. Ακολουθούν οι πλήρεις στίχοι:

                            ‘’’’ Ποιος θα μου δώσει δύναμη
                                 τον κόσμο αυτό ν’ αλλάξω,
                                 να φτιάξω όμορφες καρδιές
                                 μεγάλες και πονετικές,
                                 τις σκάρτες να πετάξω;

Να σου δώσω μια να σπάσεις,
αχ βρε κόσμε γυάλινε,
και να φτιάξω μια καινούργια
κοινωνία άλληνε.

Να φτιάξω φίλο αληθινό
το φίλο να πονάει.
Τα βάσανα και οι καημοί
να λείψουνε απ’ τη ζωή
κι όμορφη να κυλάει.

Και στης γυναίκας την καρδιά
να βάλω λίγη μπέσα,
να της ανάψω μια φωτιά
να καταστρέψω την ψευτιά
που ’χει στα στήθια μέσα.’’’’

Αντώνης