Η ονομασία του πουλιού, προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κύκνος», με ρίζες στον ινδοευρωπαϊκό όρο «keuk», που σημαίνει «λάμπω, είμαι φωτεινός». Υπάρχει μάλιστα αστερισμός με το ίδιο όνομα του πτηνού, που η διάταξη των άστρων του θυμίζει κύκνο με ανοιγμένα τα φτερά. Ο λευκός κύκνος, όταν πλέει σιωπηλά σε μια λίμνη, συμβολίζει την απόλυτη ομορφιά – μέχρι που βγαίνει στην ακτή - και χάνει την εντυπωσιακή εμφάνισή του με τα κοντά ποδαράκια του, και το άσχημο του κράξιμο, που εκλαμβάνεται σαν αποδοκιμασία.
Η έκφραση ‘’κύκνειο άσμα’’, μεταφορικά
μπορεί να σημαίνει το τελευταίο έργο ενός καλλιτέχνη, ενός οποιουδήποτε δημιουργού , γιατί σύμφωνα με
την παράδοση, ο κύκνος, είναι ένα όμορφο πουλί με δυσάρεστο κράξιμο, όταν
διαισθανθεί τον επερχόμενο θάνατό του και κελαηδεί με πολύ γλυκιά φωνή.
Αυτή την παράδοση την αναφέρει και ο
Πλάτωνας, στο έργο του «Φαίδων», που ασχολείται με την καταδίκη και το τέλος
του Σωκράτη και ο μεγάλος φιλόσοφος
δίνει μια διαφορετική ερμηνεία του κύκνειου άσματος. Λέει δηλαδή πως οι κύκνοι
δεν τραγουδούν όμορφα από λύπη γιατί σε λίγο θα πεθάνουν, αλλά από χαρά, γιατί
νιώθουν ότι σύντομα θα βρεθούν κοντά
στον θεό Απόλλωνα, στον οποίο είναι αφιερωμένα, αυτά τα θεϊκά και μαντικά
πουλιά.
Στη ζώσα όμως πραγματικότητα, όπως την αποκαλούμε, το κύκνειο
άσμα απαντάται συχνά και στην
καθημερινότητά μας και κυρίως στην πολιτική πραγματικότητα, όσο και αν οι
κομματικοί σχηματισμοί δεν θέλουν ή αδυνατούν να το ομολογήσουν. Ακολουθούν μια
πρακτική και όταν αποτύχουν, αναζητούν εξιλαστήρια θύματα ή αστάθμητους
παράγοντες για να φορτώσουν όλα τα δεινά.
Πολλές φορές όμως καταφεύγουν στον λαϊκισμό, στις ύβρεις και το ακόμα
χειρότερο στην εκμετάλλευση ‘έκτακτων τραγικών
γεγονότων, για να ενοχοποιήσουν τους αντιπάλους τους, Όταν όμως- όπως
συχνά συμβαίνει - αυτό ‘’ δεν τους βγαίνει’’,
προσφεύγουν σε συνέδρια για να
ανακαλύψουν κάτι που βλέπουν όλοι γύρω τους, ενώ εκείνοι εθελοτυφλούν και η λογική τους αδρανεί και δεν μπορούν να
το κατανοήσουν.
Για παράδειγμα, μεγάλο Κόμμα που κυβέρνησε
τη χώρα – με τον δικό του τρόπο – και πέρασε στην αξιωματική αντιπολίτευση, σε λίγο μόλις χρόνο
δημοσκοπικά βρέθηκε στην έκτη θέση αλλά και αυτοί που πήραν τη σκυτάλη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πολύ σύντομα έγιναν ‘’πρωτοδεύθτεροι’’ . Υπήρξαν και αυτοί
θύματα της ατέλειωτης διελκυστίνδας, με
συνεχή εναλλαγή μεταξύ τους. αλλά
με λάθος τρόπο. Αν πάρουμε σαν παράδειγμα το αρχαίο ομώνυμο αγώνισμα, χάνει
πάντα εκείνη η ομάδα που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη δύναμη της άλλης.
Αντί λοιπόν να αναζητήσουν τρόπο
αντιμετώπισης της αδυναμίας τους και να ενδοσκοπήσουν, ψάχνουν με λάθος τρόπο
να δουν τα προφανή, χωρίς να σταματήσουν
τις συκοφαντίες και τις ύβρεις. Στην αρχαιότητα, η ύβρις υποδηλώνει οίηση, αλαζονεία
και περιφρόνηση του μέτρου και των ορίων που διέπουν τις ανθρώπινες πράξεις.
Αυτό οδηγούσε στην ‘’άτην’’, δηλαδή το θόλωμα και την τύφλωση του νου, που
αποτελούσε επιστροφή σε νέες ύβρεις και στη διάπραξη μεγαλύτερης ανοησίας, που
επέφερε την ΄΄τίσιν’’ και την
‘’νέμεση’’, δηλαδή την τιμωρία και τη συντριβή του υβριστή.
Προσωπικά πιστεύω ότι στην εποχή μας, τις
συνεχείς ύβρεις ακολουθεί η ‘’άτη’’, που φέρνει τη θολούρα και τότε οι υπεύθυνοι
δεν μπορούν να καταλάβουν αν ‘’ ο γιαλός
είναι στραβός ή στραβά αρμενίζουν’’. Το βέβαιο είναι το προφανές, αφού ο γιαλός δεν είναι στραβός, και απαιτεί σωστότερο αρμένισμα και αν χρειαστεί αλλαγή
του καπετάνιου, γιατί αντί της ΄΄τίσης
και της νέμεσης, μπορεί να ακολουθήσει το
χειρότερο, δηλαδή το ‘’κύκνειο .άσμα’’ τους.
Αντώνης